بررسی نقش تغییر کاربری اراضی در تغییر وضعیت هیدرولوژیکی و ایجاد سیل در حوضۀ آبخیز رودخانۀ مادرسو

  • سال انتشار: 1387
  • محل انتشار: دومین کنفرانس ملی سد و نیروگاههای برقابی
  • کد COI اختصاصی: NCHP02_184
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 1536
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سعیده هدایی

کارشناس آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی خراسان شمالی

محمد فرامرز

کارشناس ارشد سازه های آبی اداره کل منابع طبیعی خراسان شمالی

موسی صابری

مدیر کل اداره کل منابع طبیعی خراسان شمالی ، کارشناس ارشد آبخیزداری

محمد اکبرپور

مدیر آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی خراسان شمالی

چکیده

حوضۀ آبخیز رودخانۀ مادرسو که حوضۀ آبخیز سد گلستان نیز محسوب می شود در سالهای اخیر به یکی از مناطق سیل خیز کشور تبدیل شده است . عوامل متعددی در ایجاد و وقوع سیل موثر است، از جمله آن می توان به تغییرات شرایط آب و هوایی و تغییرات خصوصیات فیزیکی حوضه ها اشاره کرد . تغییر در پوشش گیاهی که عامل اصلی آن دخالت بشر است باعث تغییرات عمده ای در وضعیت هیدرولوژیکی حوضه ها می باشد . در این تحقیق حوضۀ آبریز رودخانۀ مدارسو به جهت وضعیت آن در وقوع سیلابهای مخرب انتخاب شده و نقش تغییرات پوشش گیاهی در این منطقه بر ایجاد سیل و رواناب حوضه مورد مطالعه قرار گرفته است . با تهیه تصاویر ماهواره ای از منطقه در دو مقطع زمانی و استفاده از روشهای سنجش از دور ابتدا نقشه کاربری اراضی و پوشش گیاهی حوضه تهیه گردید . پس از آن با توجه به خصوصیات فیزیکی حوضه مقادیر شمارة منحنی نفوذ برای هر کاربری و حوضه برآورد و سپس با بکارگیری مدل هیدرولوژیک SCS مقادیر رواناب و دبی پیک لحظه ای در هر دو مقطع زمانی تعیین گردید . نتایج بدست آمده نشان می دهد بدلیل تغییر کاربری اراضی و کاهش محسوس در پوشش گیاهی منطقه میزان تولید رواناب و دبی پیک لحظه ای به میزان قا بل توجه ای افزایش یافته است . بطوریکه میزان شمارة منحنی نفوذ حوضه به میزان 12/9 درصد افزایش یافته است و میزان افزایش رواناب به ازاء دوره بازگشتهای 2، 5، 10، 25، 50، 100 و 200 ساله به ترتیب به میزان 602 %، 294 %، 136 %، 79 %، 58 %، %46 و 37 درصد طی دورة مطالعه اف زایش یافته است . میزان افزایش دبی پیک لحظه ای بدست آمده از مدل سازمان حفاظت خاک آمریکا در دورة بازگشتهای 2، 5، 10، 25، 50، 100 و 200 ساله به ترتیب به میزان 765 %، 385 %، 191 %، 121 %، 96 %، %80 و %69 افزایش داشته است .

کلیدواژه ها

کاربری اراضی، کنترل سیل، مدل SCS ، آبخیزداری، سنجش از دور

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.