سمیرا عزتی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت
شهاب نوبخت حقیقی - استادیار و عضو هیات علمی گروه جغرافیا دانشگاه پیام نور استان گیلان

امروزه یکی از معضلات اصلی در شهرهای بزرگ ایران به ویژه شهر رشت، پراکندگی فعالیتهای وابسته، مشابه ویا همسو در سطح شهر رشت است که این امر خود موجب اتلاف انرژی و زمان، تحمیل بار زیاد اقتصادی بر دوش مردم و نیز تاخیر در انجام مبادلات اقتصادی و تجاری است. تمام این معضلات برنامهریزان را بر آن داشته تا با مکانیابی بهینه ضمن صرفهجویی در زمان و انرژی موجب سهولت و رونق در مبادلات مختلف در عرصه اجتماع گردند. یکی از مسائل مهم و در عین حال بغرنج مکانیابی صحیح کاربریهای عمومی بالاخص فضاهای آموزشی میباشد، چراکه با گسترش بیرویه و کنترل نشدهی شهر رشت، مهاجرت بیرویهی روستاییان به آن، رشد سریع جمعیت، رواج حاشیه نشینی و... تناسب و انسجام منطقی شهر را بهم ریخته و حساسیت امر مکان- یابی بهینه فضاهای آموزشی در شهر رشت را مضاعف نموده است. در این راستا وضع موجود مدارس غیرانتفاعی شهرک گلسار رشت از حیث توزیع فضایی و مکانی با استفاده از تحقیق میدانی و با اتکا به روش توصیفی و تحلیلی مورد بررسی قرار گرفت. یافتهها نشان میدهد، در معیارهایی چون رعایت حریم رودخانه 3 مدرسه معادل 7% ضوابط مکانیابی را رعایت نکردهاند، 2 مدرسه )معادل 5% در کوچههای بنبست واقع شدهاند، در ارتباط با رعایت فاصله 555 متری از بیمارستان و مراکز درمانی 3 مدرسه معادل 7% دارای وضعیتی نامناسب هستند و 22 مدرسه معادل 35 % در فاصله کمتر از 255 متری یکدیگر واقع شدهاند و 4 مدرسه معادل 25% در راههای شریانی درجه 2 مکانگزینی گردیدهاند. اکثر مدارس غیرانتفاعی محدوده گلسار در کاربری مسکونی داخل بافت متراکم و بصورت استیجاری مکانگزینی شدهاند که این امر خود گویای عدم رعایت ضوابط و مقررات مربوط به مکانیابی فضاهای آموزشی میباشد. با توجه به ماهیت تحقیق مشخص شد مدارس غیرانتفاعی از نظم و قاعده کمتری نسبت به مدارس دولتی جهت مکانگزینی پیروی مینمایند.

مکانیابی، مدارس غیرانتفاعی، شهرک گلسار، کلانشهر رشت