فاطمه معینی - گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات واحد مازندران، ساری، ایران
ایرج اعتصام - استاد گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران

مجتمع های تجاری- تفریحی را می توان تبلور مشتری مداری بنامیم به نحوی که از زمان ورود مشتری تا زمان خروج او جز به راحتی و آسایش مشتری فکر نشده البته دستیابی به این آرامش به گونه ای طراحی شده که کمترین هزینه را داشته است. تغییر ماهیت تجاری فضاهای مراکز خرید و پاساژها از کارکرد صرف تجاری به مراکز تجاری- تفریحی و ایجاد فضاهایی برای اوقات فراغت و تفریح در این گونه مراکز از سالهای گذشته در کشورهای توسعه یافته رواج یافته، در چند سال اخیر نیز در کشور ما رایج شده است. اغلب فضاهای تجاری شهر گرگان در جداره های خیابان ها و میدان ها به وجود آمده است و مراکز عمده تجاری همانند خیابان ولیعصر (عج)، میدان ولیعصر، میدان سرخواجه و ... در جدار خیابان ها و یا در پاساژهای حاشیه خیابان ها شکل گرفته اند. چنان فضاها و یا در پاساژ های حاشیه خیابان ها شکل گرفته اند. چنان فضاها و مراکز امروزه با نیازها و خواسته های افراد مختلف جامعه هماهنگی نداشته و پاسخگوی رفتارها و کنش های شهروندان نمی باشند. معماری پایدار، خلق محیط انسان ساخت و مدیریت متعهدانه آن بر مبنای اصول بوم سازگاری و بازدهی منابع تعریف می شود. معماری پایدار مانند سایر مقولات معماری، دارای اصول و قواعد خاص خود است، صرفه جویی در منابع، طراحی برای بازگشت به چرخه زندگی و طراحی برای انسان، که هر کدام آنها استراتژی های ویژه خود را دارند. رسیدن به استانداردهای بالای کیفیت، امنیت و اسایش که در واقع سلامت انسانها را تأمین می کند از مهمترین اهداف معماری پایدار است ک رسیدن به جنین شرایطی با استفاده از مدیریت کارآمد و به کارگیری آخرین تکنولوژی ها صورت می گیرد. بر این اساس اصولی که باید در این معماری به کاربست شامل: ادراک حس مکان، فضای هستی و عدم مزاحمت درآن، استفاده از انرژی های طبیعی، مانند انرژی خورشیدی و باد، کاربرد مصالح طبیعی و بومی، قابل بازیافت و بادوام، عایق بندی حرارتی، صوتی و ایزوله مناسب ساختمان قابلیت تهویه طبیعی به کمک سقف، نورگیری صحیح و طراحی صحیح بازشوها، می باشد. در این مقاله سعی شده است تا با معرفی عناصر مؤثر در معماری پایدار، از آن در طراحی مجتمع تجاری- تفریحی در شهر گرگان استفاده شود. طراحی یک مجتمع تجاری- تفریحی با رویکرد معماری پایدار، با تأمین نیازهای اساسی، بهبود ارتقاء سطح زندگی برای همه، باعث جذاب و متمایز کردن آنها خواهد شد.

مجتمع تجاری- تفریحی، معماری پایدار، عناصر مؤثر در طراحی پایدار، طراحی اقلیمی