کامران گشتاسبی
مرتضی احمدی - استادیار، بخش مهندسی معدن، دانشگاه تربیت مدرس
یاسر نعیمی - کارشناس ارشد مکانیک سنگ دانشگاه تربیت مدرس، شرکت مهندسی کانی کاوان شر

دستیابی به بهترین نتیجه در شرایط داده شده را بهینه سازی گویند . روش های جستجوی بهینه - برنامه ریزی ریاضی - به صورت بخشی از تحقیق در عملیات مطالعه می شوند . یکی از مهمترین مسایل در تحلیل پایداری شیروانی ها تعیین سطحی با کمترین ضریب اطمینان و به عبارت دیگر سطح بحرانی شکست است . بدین منظور تاکنون نرم افزارهای کامپیوتری متعددی تهیه شده که در اکثر این نرم افزارها از روش های جستجوی بی اعتبار و غیرقابل اطمینان استفاده شده که اساس عمده آن روش جستجوی شبکه ای 3 می باشد . زمان بربودن، حجم بالای عملیات و مهمتر از آن تعیین سطوح کاندیدای شکست قبل از شروع جستجو - انتخاب شبکه ای با تعداد نقاط ( گره های ) زیاد و آزمودن هر گره با تعداد شعاع زیادی ( بسته به هندسه مساله ) - از معایب روش جستجوی شبکه ای می باشد . با استفاده از روش های بهینه سازی به خصوص روش های بهینه سازی حذفی و تعریف توابع هدف مناسب، می توان طی روندی کوتاه تر و با آزمودن تعداد گره کمتر به مرکز سطح بحرانی شکست دست یافت . استفاده از این روش های بهینه سازی حذفی که مزیت آنها سادگی و سرعت زیاد در بدست آوردن جواب می باشد مستلزم یک حالته ( یک کوهانه ) بودن تابع هدف ی باشد . دراین مقاله با بررسی روند یافتن سطح بحرانی شکست توسط روش های بهینه سازی و تعریف توابع هدف، به مقایسه کاربرد روش های مختلف بهینه ساز ی ( مانند روش های I.G.S. ، Simplex ، Mont Carlo و ...) در تعیین سطح بحرانی شکست شیروانی ها پرداخته می شود . جهت بررسی بیشتر کارآیی روش های مختلف بهینه سازی در تعیین سطح بحرانی شکست شیروانی ها، نرم افزار CSF2 با قابلیت تعیین سطح شکست بحرانی با استفاده از روش های ذکرشده، نگارش یافته که نتایج حاصل را مقایسه قرارگرفته است .

سطح بحرانی شکست، تحلیل پایداری، جستجوی شبکه ای، روش های حذفی بهینه سازی