تعیین نقاط روستاشهری با استفاده از مدلهای AHP و ANP

تحول و دگرگونی در فعالیتها و ویژگیهای اجتماعی و اقتصادی سکونتگاههای روستایی بعنوان یک پدیده پویا از طریق گسترش فیزیکی و کالبدی روستا، افزایش کارکردها و افزایش جمعیت در سکونتگاه مشخص میشود که در این میان تعدادی از سکونتگاههای روستایی با تقویت و افزایش کارکرد خود، سایر سکونتگاهها را به خود وابسته میکنند و از رشد و گسترش قابل توجهی برخوردار میگردند. تقویت روستا در زمینههای فوق شکلگیری و تبدیل به سکونتگاه شهری را در پی خواهدداشت. از سوی دیگر برای جلوگیری از مهاجرتهای بی رویه روستائیان به دلایل نبود فرصتهای شغلی به خصوص مشاغل غیر زراعی، میزان کم درآمد، توزیع نامتعادل خدمات، تسهیلات، امکانات و سرمایه، نیاز به ارائه راه حلی مناسب میباشد، بدین منظور یکی از روشهای مطرح که بر اساس مطالعات گذشته به عنوان راهحلی موثر توانسته برای تامین نیازمندیهای روستاییان، توسعه مناطق روستایی و جلوگیری از مهاجرتهای بیرویه آنها عمل نماید، تعیین مراکز روستاشهری از طریق شناخت مکانهای مستعد خدماتی است. در راستای انسجام بخشی به برنامه ریزی برای سکونت - گاههای شهری از یک طرف و سکونتگاههای روستایی از طرف دیگر، باید روستاشهرهایی را شناسایی، معرفی و تقویتنمود که با لحاظ جمعیتی و نقش و عملکرد اقتصادی نسبتاً مسلط در حوزه روستایی در سطح منطقه بتواند حلقه اتصال نظام سلسله مراتب شهری و سطح بندی سکونتگاههای روستایی باشد لذا باید بعد از شناسایی آنها این مراکز را به نقاط پایدار سکونتی تبدیل کرد تا بواسطه آن بتوان نقاطی ضربه گیر جهت جلوگیری از مهاجرت روستا به شهر ایجاد کرد . دراین تحقیق از دو مدل ANP و AHPبرای تعیین و اولویت دهی به نقاط روستایی واجد روستاشهر شدن استفاده شده و کارآیی این دومدل نیز در این خصوص محک خورده است.

کلیدواژه ها:

روستاشهر ، توسعه پایدار ، سلسله مراتب شهری ، مدل AHP/مدل ANP