جواد گودینی - عضو هیئت علمی گروه معماری دانشگاه رازی کرمانشاه
حافظه پوردهقان - عضو هیئت علمی گروه معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین

معماری پلکانی روستای سرآقاسید در چهارمحالوبختیاری منشایی بومی داشته است. این روستا بر یک بستر شیبدارواقع شده و بهخوبی با زمینه خود تطبیق یافته است. بسیاری از راهکارهای معماری شکل گرفته در این سکونتگاه، به - مانند بهرهگیری از انرژیهای طبیعی، توجه به مصالح طبیعی و...، ماهیتی چرخهپذیر دارد. در تعریف چنین میتوان عنوان کرد که نظام چرخهای سبب برگشتپذیری و پیوند مجدد مواد با طبیعت میشود. به عبارت دیگر نظام چرخهای، رویهای مصرفی نخواهد داشت، بلکه فرآیندی است تجدیدپذیر. اندیشه برگشتپذیری یا چرخهای از قوانین موجود در طبیعت نشات گرفته است. این تفکر محور نظری و عملی رویکرد محیطموثر را شکل میدهد. گفتنی است رویکرد محیطکارا و محیطموثر در راستای محور پایداری مطرح شده، و در خروج انسان از چالشهای زیستمحیطی امروز به ارائه راهکارهای متفاوتی میپردازد. محیط کارا بر کاهش اثرات مخرب فعالیتهای انسان تاکید دارد در صورتی که محیطموثر، بیشینه کردن اثرات مثبت زیستمحیطی را ضامن پایداری میداند. این مقاله میکوشد تا با معرفی مصادیقی از راهکارهای کاهشی و چرخهای بهکاررفته در معماری بومی روستای سرآقاسید، زمینه بسط مفهومی رویکرد محیطکارا و محیطموثر را فراهم آورد. اشاره به نزدیکی آرمان پایداری با داشتههای معماری بومی در کنار بررسی وجوه افتراقی از مهمترین اهداف این تحقیق به شمار میآید. این تحقیق ماهیتی توصیفی-تحلیلی داشته و خود را بر پایه مقایسه معماری پایدار با معماری بومی سازمان داده است

توسعه پایدار، چرخه و مدل چرخهای، محیطکارا، محیطموثر، معماری بومی روستای سرآقاسید