علی مصیب زاده - استادیار گروه شهرسازی، دانشکده هنر دانشگاه ارومیه
صفورا داورپور - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری. دانشگاه آزاد اسلامی.واحد علوم و تحقیقات ارومیه
سینا پاکند - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته معماری.پردیس البرز. دانشگاه تهران.

با نگاهی به بناهای برجای مانده از چند قرن اخیر در سراسر کشور؛ نکته ای که چه در بناهای عمومی و چه در بناهای خصوصی خود را بروز می دهد؛ محدودیت ویژه ای بوده که محرمیت و سلسله مراتب نام گرفته است. این مساله را می توان در خانه های برجای مانده نیز به خوبی مشاهده نمود. قائل شدن تفکیک میان صاحب خانه و شخص میهمان در بدو ورود از جمله خصوصیاتی است که در بسیاری از نمونه های برجای مانده قابل مشاهده است. این پژوهش با بهره گیری از روش پژوهش موردی، سعی بر تبیین محورها و نشانه هایی دارد که بعنوان راهنما عمل کرده و یک فرد را بدون وجود تابلو و یا نشانه ای برجسته دال بر چگونگی مسیرحرکتی و نقاط توقف، به محلی که جایگاهش است می رساند.اگر نمادها را زبان گفتگوی میان فرد داخا خانه و بیرون خانه در نظر بگیریم، نقش نشانه ها را می توان به خوبی در هدایت افراد و ایجاد پیش زمینه های ذهنی فضایی تبیین نمود.خانه های قاجاری در شهر ارومیه بعنوان قدیمی ترین آثار مسکن برجای مانده که قابل بررسی کامل می باشند، شناخته شده و بدین منظور مورد مطالعه حاضر ( خانه انصاری ارومیه) قرار گرفته اند تا بتوان با بررسی نشانه شناختی این فضاها در هدایت و ترتیب سلسه مراتب کالبدی مسکن، به اهمیت ماهیت هدایت گری نشانه ها در مسکن سنتی ایران بپردازیمتا بتوان آنرا بعنوان پیش درآمدی بر الگوهای سلسله مراتبی در روند طراحی های مسکن امروز مطرح نمود

ارومیه، خانه ، محرمیت، معماری سنتی، هدایت ذهنی