فاطمه ذیحق - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه علوم و تحقیقات البرز

امروزه محیط زیست و توسعه پایدار، صرفهجویی در مصرف سوختهای فسیلی و استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر به یکی ازمسائل بسیار مهم و رایج در محافل علمی جهان تبدیل شده است. فضاهای زیر سطحی با قابلیتها و پتانسیل بالایی که در توسعه شهرهای معاصر دارد میتواند کمکهای شایانی به پایدارسازی این شهرها -که نگرشی نوین در شهرسازی و معماری میباشد- نمایند.. بنابراین برخلاف تصورات رایج فضاهای زیرسطحی فقط به عنوان فضاهای ارتباطی کاربری نخواهند داشت، باید توجه داشت که از فضاهای زیرزمینی شهری میتوان استفاده گسترده تری کرد، علاوه بر حملونقل از این فضاها میتوان به عنوان کاربریهایی چون خدماتی، تفریحی، ورزشی بهداشتی-درمانی، امنیتی و حتی فرهنگی استفاده نمود. در این مقاله با هدف بیان اهمیت فرم شهری در پایدار سازی شهرها با روش تحقیق توصیفی -تحلیلی به معرفی اهمیت فضاهای زیرزمینی و جایگاه آنها در طرحهای جامع شهری به بیان انواع فرمهای شهری و تاثیر فرم بر پایداری شهرها، معرفی بهترین فرم شهر پایدار از دیدگاه شهرسازان و معماران، تعریف فضاهای زیرسطحی، مطالعه فضاهای زیرزمینی در سه شهر از کشورهای توسعه یافته و مقایسه آن با تهران و نهایتا نقاط قوت و ضعف این فضاها پرداخته شده است

توسعه پایدار، فرم شهری پایدار، فضاهای زیرسطحی،فضاهای زیرزمینی شهری