فرزانه احمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد ، موسسه آموزش عالی اقبال لاهوری مشهد
منا عرفانیان سلیم - استادیار، موسسه آموزش عالی اقبال لاهوری مشهد

معماری به عنوان کتاب مصور بشر، از دیرباز بستری برای بیان اندیشه های انسان بوده، که همواره آثار ارزشمندی را به جای گذاشته است. این آثار گاه حاکی از نقش های بسیاری است. در بین این نقوش آنچه بیش از همه در معماری ایران به چشم می خورد، نقش خورشید وچلیپا است، که به باور بسیاری از پژوهشگران ریشه در آیین ها و سنت های باستانی و اساطیر کهن این سرزمین دارد. ایننقش با وجود سادگی، از تنوع و بدعت فراوانی برخوردار است، که در دوره های مختلف تاریخی معنای متفاوتی داشته است. مقاله حاضر با هدف بررسی تاثیرگذاری چلیپا بر معماری ایرانی (قبل و بعد از اسلام) به منظور به کار بردن ایده های جدید، در معماری می باشد. برای دستیابی به این هدف پساز شرح درباره خاستگاه چلیپا و مفاهیم آن در فرهنگ ایران و سایر فرهنگ ها، به تحلیل آن پرداخته و تاثیر گذاری آن، در معماری قبل و بعد از اسلام بررسی می شود. این مقاله با رویکرد کیفی است و روش انجام آن بررسی اسنادی می باشد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که این فرم نه تنها در پلان ها و تزئینات معماری بناهای قبل از اسلام تاثیر گذار بوده است، بلکه بعد از اسلام نیز توسعه پیدا کرده و درپلان مساجد، مدارس، کاروانسراها و تزئینات آن ها نیز دیده می شود

چلیپا ، معماری ایرانی قبل از اسلام ، معماری ایرانی بعد از اسلام