مجتبی دادخواه - دانشجوی کارشناس ارشدطراحی شهری، عضو هیئت رئیسه گروه تخصصی شهرسازی سازمان نظام مهندسی ساختمان خراسان شمالی

به دنبال تغییر در شرایط و عوامل موثر بر گسترش و توسعه شهری در دوران اخیر ، محله ها جایگاه ویژه ای در شکل گیری شهرها داشته اند. در حالیکه توسعه شهری بخش عمده ای از ادبیات شهرسازی سال های اخیر را به خود اختصاص داده است. بافت های نابسامان و مسئله دار باتوجه به رشد شتابان شهرنشینی از اهمیت بسیاری برخوردارند و این موضوع در شهر مشهد نیز به روشنی قابل مشاهده است. گسترش کالبدی شهر به سمت غرب باعث گردید که قلعه آبکوه در فضای کالبدی مشهد مستحیل گردد و در گذر زمان کم کم تبدیل به محله ای از این شهر گردید. بااین تغییرات و تحولات کالبدی و جمعیتی ، این محله دچار دگرگونی در بافت و ساختار جمعیتی گردید. به طوری که هنوز مرحله گذار را طی می کند و به عنوان یکی از مناطق گذار مشهد موجبات بروز مشکلات و معضلات اجتماعی – اقتصادی را فراهم نمود و از نظر آسیب شناسی شهری منطقه ای بحران زا بشمار می رود. روش کار در پژوهش حاضر تواما به صورت میدانی و کتابخانه ای بوده است. نوع تحقیق کاربردی و با هدف رفع نیازها و در جهت ارتقای سطح زندگی و از نظر ماهیت و روش، حالت توصیفی و تجربی دارد. یافته های تحقیق حاضر نشان می دهد که اصول و معیارهای محله مطلوب نظیر هویت، سرزندگی، دسترسی، تنوع، تامین خدمات و امنیت در محله آبکوه رعایت نشده است . که با ارائه سناریوها و طرح پیشنهادی، ارتقا سطح کیفی محله آبکوه به عنوان بافت شهری همخوان با ساختار شهر, مورد بررسی واقع شد

احیا، بازسازی و نوسازی، بافت مسئله دار