مفهوم و جایگاه انصاف در فقه

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: اولین همایش ملی وکالت،اخلاق،فقه و حقوق
  • کد COI اختصاصی: MAYBODLAW01_219
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 2535
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

انسیه فلاح یخدانی

دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد میبد، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، میبد، ایران

محمدرضا فلاح

عضو هیات علمی، دانشگاه شاهد، گروه حقوق خصوصی، تهران، ایران

سیدعلیرضا عظیمی دخت

عضو هیات علمی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد میبد، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، میبد، ایران

چکیده

انصاف یکی از اصول کلی حقوقی است که در قوانین برخی کشورها به طور رسمی پذیرفته شده است. از آنجا که فقه،مبنای وضع قوانین موضوعه ما می باشد، تعریف و بحث درباب مفهوم انصاف، برای حل مسائل مبتلا به، ضروری است.نزدیکترین مفهوم به انصاف، مفهوم عدالت اخلاقی است و جدای از بحث «قاعده ی عدل و انصاف» که صرفا به تقسیم اموال در هنگام اختلاف، مرتبط است؛ قوانین موضوعه ای که انسان آن را وضع و اجرا می کند خواه ناخواه دارای نواقصی است کهعدالت را خدشه دار می کند. برخی معتقدند آنجاکه قانون پایان می پذیرد «صلاحدید» آغاز می شود و در مقابل، برخی دیگر«خودکامگی» را ره آورد آن می دانند. در فقه پیشرو اسلامی، برای دوری از «خودکامگی» و در عین حال رعایت موازین منصفانه و عدالت اخلاقی، بر روی اشخاصی تأکید شده است که محور تبلور اجرای عدالت و انصاف در جامعه و یا مسندقضاوت و منشاء صدور احکام شرعی می باشند که خود لزوما باید منصف و عادل باشند و مردم نیز بر آن صحه بگذارند.همچنین مفهوم عدالت اخلاقی یا انصاف در بعضی از قواعد فقهی مانند «قاعده ی لاضرر» نهفته است که استنباط احکام ازهمین قواعد و به وسیله اشخاص مذکور، صورت می پذیرد. بدین صورت این الگوها باعث توسعه و تبلیغ انصاف حقیقی ونهادینه سازی آن به طور روز افزون در جامعه می شوند که همان عدالت متعالی است. این مقاله در هشت عنوان و با بیاننتیجه پیرامون مفهوم انصاف در فقه می پردازد.

کلیدواژه ها

انصاف، عدالت فقهی، اخلاق، قواعد فقهی، محور تبلور

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.