عباس سروش - دکترای ژئوتکنیک، دانشکده عمران دانشگاه صنعتی امیرکبیر
محمد سروش - کارشناس ارشد سازه های هیدرولیکی، شرکت آب و نیرو-طرح کرخه

برای اجرای دیوارهای آب بند با مصالح بتن پلاستیک یا بتن سازه ای از روش پانلی استفاده می شود . در این روش حفاری و بتن ریزی پانلها بطور مت ناوب و یک در میان انجام می شود . یعنی پس از ساخت پانلهای اولیه، پانلهای ثانویه در بین پانلهای اولیه اجرا می شود. در این روش درزهای حاوی مواد بنتونیتی اجتناب ناپذیر بین پانلهای اولیه و ثانویه ایجاد می شود . از تبعاتی که این درزه ها ممکن است داشته باشد، اینست که بر اثر فرسایش مصالح داخل آنها، عملکرد قابل قبول دیواره، به عنوان کنترل کننده تراوش مورد سئوال و تردید قرار گیرد . بدین علت کاهش ضخامت این درزه ها تا حد امکان اهمیت خاصی پیدا می کند. در ادبیات فنی اجرای دیوارهای آببند تنها در موارد اندکی به بررسی درزه های بنتونیتی بین پانلهای دیوار آببند پرداخته شده است . در مواردی از اجرای دیوار آببند که تاحدودی به مسئله درزه های بنتونیتی بین پانلهای اولیه و ثانویه پرداخته شده، عنوان شده است که درزهای بنتونیتی تأثیرمنفی قابل ملاحظه ای بر عملکرد دیوار ندارد . با این حال بر ر وی درزه هایی که بحرانی تشخیص داده شده، اقدامات اصلاحی انجام شده است .درپژوهشی که انجام شد تأثیرات تعدادی پارامتر طراحی و اجرا - بدست آمده از ادبیات موضوع - روی ضخامت درزه مورد ارزیابی قرار گرفت، و بدین منظور یک مدل فیزیکی آزمایشگاهی طرح و ساخته شد و آزمایشات متعددی بر روی آن صورت گرفت . نتایج آزمایشات نشان داد، پارامتر هایی چون زمان باقیماندن گل روان در ترانشه حفاری، آلودگی گل به سیمان، سیرکوله کردن گل در مدت حفاری، گل کار کرده در مقابل گل تازه، و اضافه کردن افزودنی ها بر اندازه ضخامت کیک بنتونیت مؤثرند. نتایج آزمایشات ذکر شده بصورت خلاصه در این مقاله ارائه شده است.

دیوار آببند بتن پلاستیک- گل روان - کیک بنتونیت- درز- مدل آزمایشگاهی