فریبا سلیمانی - کارشناس ارشد و دانشیار رشته ی زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین - پیشوا
رضا ضرغامی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین-پیشوا، عضو هیئت علمی پژوهشکده بیوتکنولوژی کرج
محمد ابراهیم زاده - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین-پیشوا، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین - پیشوا

گیاه دارویی پروانش با نام علمی (Catharanthus roseus) یکی از مهمترین گیاهان دارویی مورد توجه دنیا میباشد. پروانش دارای بیش از 400 آلکالوئید است، از مهمترین آلکالوئیدهای این گیاه وینبلاستین و وینکریستین میباشند. این آلکالوئیدها خاصیت ضدتومور دارند و به عنوان داروهای ضد سرطانی مورد استفاده قرار میگیرند. از آنجا که برای تولید کالوس جهت اندازه گیری میزان وینبلاستین و وینکریستین و شناسایی عامل محرک سنتز آلکالوئیدها مطالعات اندکی صورت گرفته است برای این منظور آزمایشی بر پایه فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو عامل هورمون توفوردی در پنج سطح شاهد، 2،1،5،1،0،5 میلی گرم در لیتر و هورمون کینتین در سه سطح شاهد 1،0،5 میلی گرم در لیتر بر صفات مورد اندازه گیری (قطر کالوس، وزن تازه و وزن خشک کالوس، میزان وینبلاستین و وینکریستین کالوس) در سه تکرار و هر تکرار شامل پنج پتری دیش در سال 1391 در آزمایشگاه دانشکده کشاورزی ورامین صورت گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که کاربرد توفوردی در محیط کشت MS بر تمامی صفات مورد اندازه گیری کالوس اثر معناداری داشته است اما با افزایش غلظت هورمون کینتین قطر کالوس و همچنین میزان وینبلاستین و وینکریستین کالوس کاهش داشته است.

پروانش، وینبلاستین، وینکریستین، کالوس