مریم میرزایی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه اصلاح نباتات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه، کرمانشاه، ایران
دانیال کهریزی - عضو هیات علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

جنینزایی آندروژنیک یکی از روش های تولید گیاهان هاپلوئید است. در این تحقیق آندروژنز و مضاعف شدگی خود به خودی کروموزومها در دو ژنوتیپ گیاه جو (B1 و B2) از طریق کشت میکروسپورهای جداشده مطالعه گردید. برای این منظور از طرح کاملا تصادفی با سه تکرار استفاده شد. گیاهان مادری در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه رازی در شرایط مناسبی کشت شدند. سنبله ها در مرحله تک هسته ای میانی تا انتهایی میکروسپورها برداشت و با اتانول 70 درصد ضدعفونی سطحی شدند. بساک ها را جدا کرده و به مدت چهار روز در درجه حرارت 25C بر روی محلول مانیتول 0/3 مولار نگهداری شدند. پس از فیلتراسیون، میکروسپورها از طریق سانتریفیوژ جمع آوری شدند. سپس میکروسپورها در محیط کشت القاء FHG به همراه PAA (فنیل استیک اسید) کشت شدند و در تاریکی و درجه حرارت 25C نگهداری شدند. بعد از سه هفته تعداد جنین تشکیل شده از 100 بساک کشت شده یادداشت گردید. جنین ها جهت باززایی به محیط کشت مربوطه منتقل شدند. آنالیزهای آماری و نتایج حاصل از آزمون سیتوژنتیکی نشان داد که ژنوتیپ ها از نظر آندروژنز دارای اختلاف معنی داری بودند (345/2و 180/3 جنین از 100 بساک کشت شده به ترتیب برای ژنوتیپ های B1 و B2) ولی بین آنها از نظر درصد مضاعف شدگی خود به خودی کروموزوم ها اختلافی مشاده نشد (63 و 72 درصد به ترتیب برای ژنوتیپ های B1 و B2).

جنین زایی هاپلوئیدی، مضاعف شدگی خود به خودی کروموزومها، ژنوتیپ، کشت میکروسپور، جو