جمال الدین سهیلی - دانشگاه آزاد اسلامی قزوین، استادیار گروه معماری
احمد قنبرلوزاده - دانشگاه آزاد اسلامی قزوین، دانشجوی کارشناسی ارشد معماری

این مقاله در صدد آن است تغیرات کالبدی بازار تهران در دوره ناصری سلسله قاجار و نیز علل وقوع آن را مورد برسی قرار دهد تامشخص گردد : 1. میزان تغیرات کالبدی فضای بازار تهران به عنوان مرکز اقتصادی پایتخت در این دوره نسبت به دوران ماقبل تا چه میزان بوده است 2. علل تاریخی ،اجتماعی، سیاسی منجر به این تغیرات چه بوده است. با توجه به نقش تجارت و داد و ستد در زندگی روزمره انسان و نیاز به شناخت هر چه بیشتر پیشینه و تحولات فضای بازار که محصول چنین فعالیتهایی میباشد و نیز کم رنگ شدن و به حاشیه رفتن نقش تاریخی بازار در دوران معاصر ، چنین پژوهش و واکاوی در شهر تهران که نمونه ای تاثیرگذاردر کشور است لازم و ضروری به نظر میرسد. بدین منظور در روشی تاریخی ، تفسیری ابعاد کالبدی بازار تهران در دوره ناصری وتغیرات آن نسبت به دوران قبل تجزیه و تحلیل شده است. لازم به ذکر است روش استدلال در این پژوهش به صورت استنتاجی و بر اساس دانسته ها و شواهد تاریخی میباشد. نتایج حاصل از این تحقیق نشانگر آن است که بیشترین تحولات در بازار تهران به لحاظ کالبدی مربوط به دوران ناصری میباشد چراکه شهر تهران به لحاظ کالبدی و جمعیتی در این دوره بسیار تغیر کرده و همچنین نگرش شخص ناصرالدین شاه در راستای مدرنیته کردن شهر تهران و نیز توسعه واردات کالا از کشورهای اروپایی بازار تهران را دستخوش تغیرات بسیاری نموده است

تغیرات کالبدی، دوران قاجار، دوره ناصری، بازار تهران، مدرنیته