احمد امین پور - دکتری معماری، استاد یار دانشگاه اصفهان
حیدر جهانبخش - دکتری معماری، استاد یار دانشگاه پیام نور
محمدصادق مظلومیان - دانشجوی کارشناس ارشدمعماری، دانشگاه پیام نور مرکز عسلویه

مکان تنها یک سرپناه برای فعالیت های انسان نیست، بلکه پدیده ای است که انسان در تعامل خود با آن،بدان معنا بخشیده و به آن دلبستگی پیدا می کند. بواسطه آن دارای هویت می شود. حال اگر این مکان مورد توجه اجتماع باشد و بازتاب ارزش های اجتماعی و مذهبی و فرهنگی باشد می تواند در نتیجه دلبستگی که حاصل می کند، افراد جامعه را از تعلیق و بی معنایی نجات دهد و روح معنویت و هویتی مقدس را برای افراد جامعه به ارمغان بیاورد. هدف اصلی این پژوهش بر اساس رابطه ی میان معماری و مذهب و تاثیر ظهور این دو مقوله بر هم شکل می گیرد. و میزان دلبستگی به مکان را بین جامعه آماری 141 نفری مورد نظر یعنی زائران حرم مطهر سید علاالدین حسین(ع) مورد ارزیابی قرار می دهد. برای این منظوراز یک روش نیمه تجربی استفاده کردیم. نتایج حاکی از این بود که معماری و مذهب در صورتی که به نحو احسن با هم ترکیب شود می تواند دلبستگی به مکان را افزایش دهد. این موضوع با میزان ایمان افراد ارتباط مستقیم دارد. با این حال پیش بینی می شود مکان هایی که در آن اصول مذهب بوسیله معماری تجلی بارزتر دارد (کعبه معظمه، حرم امام رضا(ع)، حرم شاهچراغ(ع) و ...) میزان دلبستگی به مکان ظهور بیشتری دارد. در این راستا پژوهش حاضر سعی دارد با استفاده از تحقیقات میدانی وتوزیع پرسشنامه بین جامعه آماری( 141 نفری) و مصاخبه حضوری، میزان دلبستگی به مکان را در بین آنها اندازه گیری کند. با توجه به فرضیه مورد نظر با موضوع محوری اینکه، تلفیق معماری و مذهب و تجلی آن در بین اذهان عمومی می تواند، دلبستگی به مکان را در بین افراد جامعه افزایش دهد، نتایج حاصل از این تحقیق صحت این فرضیه را به اثبات می رساند.

معماری، مذهب، دلبستگی به مکان، حرم مطهر