محمدمهدی گودرزی سروش - دکتری معماری، استاد یار و عضو هیات علمی گروه معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
مرتضی حقی - مربی سازمان فنی و حرفه ای، دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان

یکی از اصلی ترین مباحث معماری بحث هندسه است هندسه در عین مجرد بودنش مهمترین زبانی است که معمار به وسیله آن کیفیتهای ویژه فضایی را می آفریند .ما در هر طرحی ابتدا به هندسه آن می اندیشیم . البته نباید به هندسه با دید مجرد و همچون یک بازی هندسی درمعماری نگاه کرد .یکی از اشکالات اساسی بسیاری از طرح های معماری معاصر در عدم وجود مبانی هندسی صحیح در آنها است و این سبب شده که هندسه تنها از طریق تصادف یا بازی با اشکال شکل بگیرد. دلایل شکل گیری هندسه در طبیعت ، کمکی است بسیار مؤثر برای شکل گیری هندسه در معماری. .در این مقاله در جهت بازخوانی مفاهیم نهفته در معماری ایرانی–اسلامی و در راستای اصل تناسبات هندسی شاخص های منتج از آن به عنوان اصول اولیه و پایه در معماری لحاظ و سپس مصادیق آن در معماری ایرانی -اسلامی بررسی شده است .در این میان اصولی چون هماهنگی، تعادل، وحدت، تناسبات، حد و حریم، تقارن، توازن، به عنوان نمودهای تناسبات هندسی در مدرسه های ایرانی بازشناسی گردیده اند .در حقیقت هدف از این گفتار سیر از صورت به معنا در جهت خوانش یکی ازاصول اولیه دین مبین اسلام و تجلی این مفهوم در مدرسه های ایرانی می باشد که در نهایت نشانگر شناخت عمیق معمار ایرانی از اصول و حکمت اسلامی در انتظام بخشی فضا بوده است .روش تحقیق در این پژوهش توصیفی -تحلیلی بوده است

تناسب هندسی، معماری ایرانی، حد و حریم، تقارن، توازن،