خدیجه ابوالفتحی - دانشجوی کارشناسی ارشد محیط زیست - ارزیابی و آمایش سرزمین، دانشگاه پیام نور، تهران مسئول مکاتبات
مرضیه علی خواه اصل - استادیار، گروه منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه پیام نور، تهران
محمد رضوانی - استادیار، گروه منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه پیام نور، تهران

تعیین حد بهره برداری مجاز گیاهان مرتعی و تعیین ظرفیت مراتع از عوامل مؤثر بر پوشش گیاهی، آب و خاک در اراضی مرتعی می باشد. بدین منظور مراتع تحت واحد شهرآباد زیرحوزه آبخیز حبله رود با مساحت 22/3128 هکتار انتخاب شد. با پیمایش عرصه های مرتعی، تیپ بندی پوشش گیاهی صورت گرفت. برای اندازه گیری تولید مرتع از روش قطع و توزین استفاده شد. پس از محاسبه میزان تولید علوفه خشک مورد استفاده در واحد سطح مرتع و با در نظر گرفتن میزان برداشت مجاز و ارزش رجحانی گونه ها تولید قابل استفاده و ظرفیت چرا برآورد گردید. نتایج نشان داد، تیپ گون – درمنه (Astragalus spp_ Artemisia sieberi) دارای تولید کل 365 کیلو گرم در هکتار می باشد که با توجه به ضریب برداشت مجاز و ارزش رجحانی میزان علوفه قابل بهره برداری مجاز این تیپ برابر 148کیلو گرم در هکتار، بیشترین تولید و تیپ آگروپایرون- گون (Agropyron spp_ Astragalus spp) با کل علوفه تولیدی 253 کیلوگرم در هکتار کمترین تولید مجاز قابل بهره برداری با 81 کیلوگرم در هکتار، دارا می باشد. تعیین ظرفیت برد چرای دام می تواند ابزار مناسبی جهت نیل به مدیریت صحیح و توسعه پایدار محیط زیست باشد.

تولید علوفه، حد بهره برداری مجاز، ظرفیت مرتع