جعفر خلفی - کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان
غلامرضا داورپناه - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان

به دلیل نبود نقشه اراضی زراعی در بسیاری از مناطق کشور نمی توان آمار صحیحی از مناطق کشت محصولات مختلف در هر سال زراعی ارائه داد. با توجه به اینکه تهیه نقشه زمینهای زراعی بوسیله مساحی نیازمند زمان و هزینه بسیار زیادی می باشد، استفاده از داده های سنجش از دور به دلیل صرف هزینه و زمان کمتر، یکپارچه و وسیع بودن و تهیه پوشش های تکراری در مقایسه با سایر روشهای گردآوری می تواند مورد توجه قرار گیرد. در این مقاله، میزان موفقیت کاربرد تصویر ماهواره لندست ETM+7 و تصاویر IRS در تهیه نقشه اراضی زیر کشت گندم دیم در زمان پس از برداشت محصول، در سالهای 1381 و 1384 درحوزه آبخیز زنجانرود مورد بررسی و بهترین باند یا ترکیبی از باندهای حاصل از پردازش داده های ماهواره ای انتخاب میگردد. برای انجام این بررسی، نقشه محدوده حوزه آبخیز زنجانرود روی تصاویر ماهواره ای مشخص و تصویر هر باند برای محدوده حوزه تهیه گردید. عملیات صحرایی بامساحی زمینهای زیر کشت گندم دیم، توسط GPS در 9 روستای واقع در حوزه زنجانرود برای تهیه نقشه قطعات نمونه انجام گرفت. قطعات نمونه برای ترسیم نقشه واقعیت زمینی و همچنین شناسایی محل نمونه های تعلیمی استفاده گردید. پس از انتخاب نمونه های تعلیمی، تصاویر با استفاده از الگوریتم حداکثر همانندی طبقه بندی گردیدند. مساحت اراضی زیر کشت گندم دیم در حوزه زنجانرود در سال 1381 در حدود 165848 هکتار و در سال 1384 در حدود 129219 هکتار برآورد گردید. بررسی میزان صحت طبقه بندی بوسیله ماتریس خطا صورت گرفت. بالاترین میزان صحت کلی در میان ترکیب تصاویر ETM+7 برای ترکیب تصاویر b357 به مقدار 95/18 بدست آمدکه نشان می دهد ترکیب تصاویر فوق بیشترین همخوانی را با نقشه واقعیت زمینی در سال 1381 داشته است.

GIS , RS ، گندم دیم ، حوزه زنجانرود