رویکردهای میان رشتهای در باستان شناسی و کاربرد آنها در چگونگی تحلیل مواد فرهنگی
- سال انتشار: 1392
- محل انتشار: اولین همایش ملی باستان شناسی ایران
- کد COI اختصاصی: NCAI01_198
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 4256
نویسندگان
دانشیار گروه باستان شناسی دانشگاه تهران
دانشجوی کارشناسی ارشد رشته باستان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران
چکیده
یکی از مباحثی که امروزه به باستانشناسان این اجازه را میدهد باستانشناسی را به عنوان یک علم معرفی کنند، تطابق روشهای علمی و اشتراک بین باستان شناسی با زیست شناسی، شیمی، تاریخ، جغرافیا، آمار و غیره در مطالعه انسان گذشته است. اگرچه استفاده از روشهای علمی به خودی خود یک موضوع را علمی نمیکند؛ باستان شناسی سعی بر پیروی از اصول روشهای تجربی با دیدگاهی برای ارائه قانونها و یا تئوریهای حد وسط دارد. باستان شناسی در بسیاری از پژوهشهایش با مدلهای علمی نظیر ارائه فرضیه و سپس آزمایش آن سازگار شده است. مواد فرهنگی که از کاوشهای باستانشناسی بهدست میآیند، تنها مدارکی هستند که یک باستانشناس با اتکا به آنها قادر به بازسازی جوامع انسانی گذشته است و این مواد در بردارنده مفاهیمی در مورد سطح فناوری، نظامهای اعتقادی، ارزشها، ایدهها، آداب و رسوم و رفتارها هستند. در واقع هر اثر که توسط انسان مورد استفاده قرار گیرد را میتوان ماده فرهنگی دانست. با شکلگیری باستانشناسی روندگرا، مطالعه یافتههایی نظیر بقایای استخوانی، ریزنشستها، بقایای گیاهی، انجام مطالعات آزمایشگاهی و غیره وارد باستانشناسی گردید. هرچند که تمامی مواد فرهنگی دارای ارزش مطالعاتی یکسان در بازسازی جوامع انسانی هستند؛ در این نوشتار به برخی از مواد فرهنگی که مطالعه آنها نیاز به رویکردهای میانرشتهای باستان شناسی زیستی و باستان سنجی دارد و کمتر در ایران شناخته شده است، میپردازیم. مواد فرهنگی و رویکردهای مورد نظر در این نوشتار عبارتند از بقایای استخوانی انسانی و رویکرد انسانشناسی جسمانی Physical Anthropology ، بقایای استخوانی جانوری و رویکرد باستانجانورشناسی Archaeozoology ، سفال و رویکرد باستان سنجی و قوم باستانشناسی Archaeometery and Ethnoarchaeology . هدف از این نوشتار نگاهی بر چگونگی تحلیل یافتههای فرهنگی و شناخت روشها و شیوههای مطالعاتی رویکردهای میان رشتهای است. از این رو ابتدا مواد فرهنگی مورد نظر و علوم میانرشتهای مرتبط با آنها را معرفی و سپس قابلیت آنها را در بازسازی جنبههای گوناگون زندگی جوامع گذشته که شامل شیوههای استقرار، معیشت، سطح فناوری، مبادلات و بازرگانی، بیماریها و امراض و به طور کلی فرهنگ میگردد، بررسی مینمائیم.کلیدواژه ها
مواد فرهنگی، رویکردهای میان رشتهای، انسانشناسیجسمانی، باستانجانورشناسی، باستانسنجیمقالات مرتبط جدید
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.