رضا مهرآفرین - دانشیار گروه باستانشناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان
مرجان شهرکی فرخنده - دانشجوی کارشناسی ارشد باستان شناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان

کوه خواجه سیستان به عنوان تنها برجستگی دشت سیستان همواره از تقدس و جایگاه ویژه ای در ادیان مختلف از جمله زرتشتی،مسیحی و اسلام و هم چنین در فرهنگ بومی مردم منطقه برخوردار بوده است. این ویژگیها باعث گردیده که بر خلاف دسترسی دشوار به آن به واسطه وجود دریاچه هامون در اطراف کوه باز هم مورد سکونت واقع شود یا به عنوان یک مکان مقدس جایگاه برای تدفین و زیارتگاه مورد استفاده قرار گیرد. از آنجا که هیچ گونه پژوهشی بطور خاص بر روی قبور و آرامگاه های کوه خواجه صورت نگرفته، نیاز به بررسی و تحقیق در این زمینه بسیار احساس می شود. لذا طی بررسی میدانی و پیمایش کوه خواجه و دسته بندی و گاهنگاری قبور و آرامگاه های آن مشخص شد، که آرامگاههای این مکان به دو دستهی آرامگاههای تخریب شده و آرامگاههای سالم تقسیم میشوند. مقابر موجود بر روی کوه خواجه نیز از لحاظ ساختار و مصالح به سه دسته تقسیم می شوند که شامل پشتههای سنگی نامنظم گورهای سنگ چین منظم وگورهای خشتی است.

کوه خواجه، تدفین، قبور، آرامگاه