یوسف درفش کاویان - کارشناس پژوهش دانشگاه امام صادق علیه السلام و دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن

ایثار و از خودگذشتگی، شهادت و رسیدن به لقاء الله مفاهیم والایی است که دارای جایگاه و منزلت بالایی می باشند. درجمهوری اسلامی ایران با تاسی از آموزه های دینی و اسلامی و به خصوص قیام عاشورا، ارزش و قداست این مفاهیم بسیاروالاست. هرکجا و هر زمان که عملاً از این مفاهیم بهره بردیم، دستاوردهایی گران بها نصیب مان شده و با کم رنگ شدناین مفاهیم در توجه و عمل، مسائل نمود بیشتری یافتند.. می توان گفت که ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در بین نسلجوان و نوجوان فاخرترین حرکت در نظام تعلیم و تربیتی است که بر مبنای ارزش ها می تواند به جوامع دیگر نیز صادرشود. پرورش اتکای به این امر و هویت بخشی دینی و مکتبی ریشههای انقلاب را تقویت کرده و مبانی آن را توسعه خواهد بخشید.بررسی، شناسایی، تبیین و طراحی برای ترویج این فرهنگ بی بدیل مسئولیت سنگینی است که همتی همگانی می طلبد.نظام تعلیم و تربیت که خود زمینه ساز بسیاری از طرح هایی است که در استحکام این مبانی نقش بسزایی دارد نیز میبایست شرایط ترویج این فرهنگ را نیز مهیا سازد. آموزههای اسلامی تعلیم و تربیت از جایگاه ویژه ای برخوردار است تاجایی که از مهمترین مأموریتهای انبیاء الهی بیان شده است. بر این اساس نظام تعلیم و تربیت از مهمترین زیرنظام هاییاست که شکل و کیفیت آن بر تمامی ارکان و سیستمهای کل نظام تأثیر میگذارد. با این حال جامعه اسلامی ما هنوز باوضعیت ایدهآل تعلیم و تربیت فاصله زیادی دارد، که به خودی خود زمینه ساز مشکلات فرهنگی و اقتصادی است.پرداختن به مسائل مرتبط با تعلیم و تربیت بسیار گسترده و متنوع است. مراکز آموزشی درسطوح مختلف آن می تواندبستر مناسبی برای ایجاد و نهادینه سازی فرهنگ صحیح باشند. به این دلیل که از طرفی ابزارهای نفوذ فرهنگ و تغییرنگرش در افراد به شمار می روند و علاقه مندان به کسب دانش به جهت خصوصیات روان شناختی، اثر پذیرترین گروه هایجامعه بوده و بیشترین و مفیدترین اوقات خود را در مراکز آموزشی می گذرانند. لذا با برنامه ریزی وسیاست گذاری هایعلمی و جامع می توان فرهنگ ایثارگری و شهادت را دراین مراکز به سطح قابل قبولی ارتقاء بخشید . در این مقاله پس ازمفهوم پردازی فرهنگ ایثار و شهادت و تعلیم و تربیت، مبانی نظری موضوع و به خصوص تعلیم و تربیت عاشوراییپرداخته، سپس به نقد و بررسی چالش ها و موانع موضوع پرداخته و در انتها پس از ارائه راه کارها به جمع بندی موضوعمی پردازیم.

فرهنگ، ایثار و شهادت، تعلیم و تربیت