آذین افشار - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و صنایع غذایی- گروه صنایع غذایی، دانشکده علوم و فناوریهای نوین، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم دارویی تهران - ایر
مریم مصلحی شاد - استادیار- گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده علوم و فناوریهای نوین، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم دارویی تهران- ایران
مریم سلامی - استادیار- گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده علوم و فناوریهای نوین، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم دارویی تهران- ایران
افشین افشار - مدیریت نظارت بر مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی - معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی البرز

هدف این مطالعه بررسی شیرشتر جمع آوری شده از مناطق مختلف ایران و مقایسه با استانداردهای جهانی و پیشگیری از بیماری های مرتبط با این فلزات است. هم چنین عرضه محصولی جدید با خواص تغذیه ای و دارویی بیشمار (ضدسرطان، ضد دیابت و کاهنده فشارخون بالا) در صنعت شیر ایران و کمک به سلامت مردم از دیگر اهداف این پژوهش بود. 31 نمونه شیرشتر از شهرهای بوشهر، گرگان، زاهدان، سمنان، خور و دزفول جمع آوری گردید. جهت تعیین مقدار سرب و کادمیوم از طیف سنجی نوری جذب اتمی با کوره گرافیتی طبق استانداردAOAC شماره 11- 999 و استاندارد ملی 9266 استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری 22 SPSS و آزمون مقایسه میانگین ها با استفاده از روش مقایسه ی میانگین دانکن در سطح 05/0 درصد انجام گرفت. بین نتایج اندازه گیری سرب نمونه های شیر شتر شهرهای مورد بررسی اختلاف معنی داری مشاهده نشد(05/0≤ P). نمونه های شیر شتر مناطق مختلف، از نظر آزمون اندازه گیری کادمیوم، اختلاف معنی داری داشتند(05/0> P). سمنان بالاترین میزان کادمیوم را نسبت به شهرهای دیگر نشان داد. هم چنین کادمیوم در شهرهای بوشهر، زاهدان و خور صفر گزارش گردید. شهرهای گرگان و دزفول نیز در مقام مقایسه ی میزان کادمیوم پس از استان سمنان قرار داشتند. مقایسه نتایج به دست آمده با استانداردهای ملی ایران و کدکس نشان داد که در تمامی نمونه ها مقادیر سرب و کادمیوم اندازه گیری شده کمتر از حدمجاز است. با وجود تفاوت در شرایط خاک مناطق مورد بررسی و پراکندگی معادن در نقاط مختلف، که از عوامل مؤثر بر میزان سرب و کادمیوم می باشند، در همه مناطق حدود استاندارد رعایت شده بود. بنابراین با توجه به این که شیر خام شتر از نظر فلزات سنگین مورد ارزیابی، در حد مجاز می باشد و نظر به ارزش تغذیه ای بالای این شیر می توان آن را در سطح وسیع مصرف کرد.

شیرشتر، سرب، کادمیوم، طیف سنجی جذب اتمی