یوسف جوانمردی - دانشجوی دکتری ژئوتکنیک، دانشکده عمران و محیط زیست، دانشگاه صنعتی امیرکبیر
سیدمحمدرضا امام - استادیار، دانشکده عمران و محیط زیست، دانشگاه صنعتی امیرکبیر

در این مقاله ابتدا یک مدل رفتاری که قبلا در چارچوب مکانیک خاک حالت بحرانی برای ماسهها برای شرایط سه محوری ارائه شده است، معرفی میگردد. سپس با انتخاب یک مقطع مناسب برای سطوح تسلیم، پتانسیل پلاستیک و شکست در صفحهی انحرافی مختصات تنشهای اصلی صفحهی π مدل به حالت سه بعدی تعمیم داده میشود. به منظور ارزیابی کارایی مدل، یک برنامه اجزای محدود غیرخطی با استفاده از زبان برنامه نویسی Visual basic 6.0 توسعه داده شد. از این برنامه میتوان جهت تحلیل مسائل دو بعدی کرنش مسطح و تقارن محوری در شرایط زهکشی شده و زهکشی نشده استفاده کرد. ابتدا به منظور صحت سنجی برنامه ، رفتار خاک در آزمایش سه محوری فشاری زهکشی شده با استفاده از مدل مور- کلمب و همچنین مسأله گسترش حفره با استفاده از مدل کم کلی اصلاح شده مدل شده و نتایج با جوابهای تحلیلی موجود مقایسه شد. سپس مدل حالت بحرانی مذکور به صورت یک زیرروال رفتاری به برنامهی اجزای محدود اضافه شده و پیشبینیهای آن با نتایج آزمایشهای آزمایشگاهی مقایسه گشت. نتیجه این بررسی نشان میدهد که مدل رفتاری مذکور به خوبی قادر است رفتار خاک تحت دامنهی وسیعی از فشارهای تحکیمی و نسبتهای تخلخل اولیه وهمچنین ناهمسانی ذاتی و القایی مصالح را پیشبینی نماید.

مدل رفتاری، مکانیک خاک حالت بحرانی، برنامه اجزای محدود غیرخطی