سارا قبادی - دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)
سپیده کردجزی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته علوم اقتصادی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)

امروزه رقابت بین بنگاههای اقتصادی برای کسب جایگاه مناسب در بازارها همواره مورد توجه قرار گرفته. شواهد تجربی نشان میدهد کشورهایی که بازارهای سهام سازمانیافته دارند از نهاد بانکی کارآمدی نیز برخوردار میباشند؛ که موجب تبدیل شده بانکها به سهامداران اصلی بازار سهام شده است. در حال حاضر، وضعیت اقتصادی کشور حاکی از بانک محور بودن بازارهای مالی است؛ در واقع، بانکها مهمترین واسطههای مالی در ارائه خدمات به جامعه میباشند. از آنجایی که بانکهای خصوصی در مقایسه با سایر بانکها بیشترین سهم داراییها با درجه نقدشوندگی بالا را دارند؛ بررسی عوامل مؤثر بر شاخص قیمت سهام بانکها و نرخ بازده حقوق صاحبان سهام آن میتواند تحلیل مناسبی از سودآوری بانکها و عملکرد آنها در نظر گرفته شود. از این رو در این تحقیق، تأثیر عوامل مؤثر بر شاخص قیمت سهام بانکها در بازار بورس اوراق بهادار تهران دربازه زمانی سالهای 1392- 1388 به صورت دادههای فصلی و بر اساس تعداد 7 بانک حاضر در بازار بورس مورد بررسی قرار میگیرد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از روش خودرگرسیون برداری دادههای تابلویی که براساس روش تحلیلهای واکنش ضربه و تجزیه واریانس خطای پیش- بینی نوسانات کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت عوامل مؤثر بر این شاخص ارزیابی شده است. پس از تجزیه و تحلیل دادهها و برآورد الگوها براساس نتایج حاصل از واکنش ضربه مشخص گردید که شوک مثبت حاصل از متغیر روند بازار در کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت بر شاخص قیمت سهام بانکها تأثیر مثبت دارد. شوک مثبت حاصل از متغیرهای عایدی هر سهم و بازده داراییهای بانک در کوتاهمدت و میانمدت تأثیر مثبت و معنیداری بر این شاخص دارند. شوک مثبت حاصل از متغیر ریسک در کوتاهمدت تأثیر مثبت و در میانمدت تأثیر منفی بر شاخص قیمت سهام بانکها دارد و همچنین، تأثیر متغیرهای حجم معاملات، نرخ بازده حقوق صاحبان سهام و رتبه نقد شوندگی سهام بانکها در کوتاه- مدت، میانمدت و بلندمدت بر این شاخص بیمعنا است. همچنین، نتایج حاصل از تجزیه واریانس خطای پیشبینی در میانمدت نشان میدهد که شوک حاصل از متغیرهای روند بازار، عایدی هر سهم و بازده داراییهای بانک به ترتیب 35 درصد، 9 درصد و 7 درصد از واریانس شاخص قیمت سهام بانکها را شامل میشود.

شاخص قیمت سهام بانکها، نرخ بازده حقوق صاحبان سهام، عایدی هر سهم، خودرگرسیون برداری دادههای تابلویی