زهره جبارچلوئی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد هنر و معماری تهران جنوب.
میترا مقدس زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد هنر و معماری تهران جنوب.
لیلا کریمی فرد - دکتری آمایش فضا و شهرسازی، عضو هیئت علمی دانشکده هنر و معماری تهران جنوب

کم توجهی به ابعاد و عوامل هویت بخش در شهرهای جدید، باعث ایجادمحیطهای مصنوع و تهی ازهویت انسانی می گردد. از نتایج این امر، پایین بودن احساس تعلق مکانی، همبستگی و مشارکت اجتماعی، کاهش انگیزه ساکنان برای ادامه سکونت و تأثیر در عدم تحقق اهداف جمعیتی است. فضا نظامی از مکان هاست و مفهوم آن ریشه در موقعیات واقعی دارد. از نظر رپوپورت فضا چیزی بیش از فضای فیزیکی سه بعدی است. پرتویی، 13،2،31 فضا دارای دو جنبه رفتاری وتجربی است، فضای رفتار یا فضای عمل، فضایی است که به فضای حرکتی وابسته است و فضای تجربی یا حسی ممکن است وابسته به حواس انسان باشد حس مکان عاملی است که موجب تبدیل یک فضا به مکانی باخصوصیت حسی و رفتاری ویژه برای افراد می گردد. تعلق مکانی، منعکس کننده مؤلفه های اجتماعی و فرهنگی است . پژوهش حاضر درپی بررسی تأثیر نقش مقیاس مکان در میزان حس تعلق به مکان است. روش تحقیق این پژوهش توصیفی تحلیلی بوده و داده های جمع آوری شده از طریق پرسشنامه و با به کارگیری روش آماری لیکرت و با استفاده از نرم افزارSPSS توصیف و تحلیل شده اند. در این پژوهش سه محله در مرکز، غرب و شمال تهران مورد ارزیابی قرار گرفته و نتیجه آن نشان داده کهدر مرکز شهر در مکان هایی که دارای سابقه تاریخی و تداعی کننده خاطره بودن میزان حس تعلق به مکان به واحد همسایگی و مقیاس شهر بیشتر از مقیاس های دیگر می باشد. در مناطق شمالی و غربی شهر تعلق مکان به محله در اولویت اول نسبت به شهر قرار دارد. همچنین عوامل مؤثر در ایجاد حس تعلق بیشتر به تصاویر ذهنی و رویدادها و فعالیت ها یمعنی مکان شامل می شود.

تعلق مکان، هویت مکان، حس مکان، تناسبات، تعلق محله ای