سیدعلی سیدیان - استادیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه مازندران
رقیه جورسرا - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت الله آملی

گرچه وظیفه ی اصلی و همچنین بزرگترین دستاوردهای معماری ایران در خدمت دین بود،ولیکن فعالیتهای معماری به هیچ روی به ساختن شاهکارهای دینی و کاخهای دنیوی محدود نمی شد. سایر بناها با همان زییایی و مستلزم همانمهارت و قدرت تخیل در سراسر کشور ساخته می شدند. از مهمترین آنها را می توان پلها، بازارها،مساجد، کاروانسراها، دژها و باغها که در مجموع تا حدود زیادی ناشی از ضرورت ها ی آن روزگاران بود ملزون توجه قرار داد.با این تفاسیر می تواناینگونه بیان داشت که تحولات ساختاری در دوره های مختلف تاریخ این مرز و بون دارای فراز و نشیب های بوده که نقطهی جوشش تا افول هر شیوه ای بنا به قوان و اقتدار حکومت های مرکزی به منظر نمود و اصالت هویتی ایران می انجامید . نقطه ی آغاز تا پایان پژوهش حاضر، به بررسی وضعیت و دستاوردهای ساختاری معماری در شیوه های مختلف تقسیمشده از نگاه مورخان و تحلیل گران پرداخته است که با استناد به منابع مکتاو و پایش درآمدهای گفتاری از معایب تا شاخصه های تکنیکی معماری بومی این مرزو بوم به بنیاد عمل درآید.درچگونگی تدوین و فرضیات پایش آماده از موضوع مورد مطالعه تکنیک های ساخت و میانی تکمیل شده از دوره های مختلف تاریخی با استناد به نمونه های شاخص هر دورهبه ارزیابی داده های موثر از معنای فناوری در عهد کهن به معنای ساختارهایی پابرجا به معرض وجود آمده است که معنایی جزء سازش ها و سازگاری های مطالعاتی در بهره ی وجود برای ساکنان آن دوره از حکمرانان و عوام مردم نداشته است

شیوه، گنید ایرانی، طاق ها، خشت و آجر، بومی