وجوه چندگانه ی بهشیاری و مراقبه در روانشناسی و سنت های دینی- معنوی
- سال انتشار: 1393
- محل انتشار: اولین همایش ملی علوم تربیتی و روانشناسی معنویت و سلامت
- کد COI اختصاصی: PESCHS01_088
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 846
نویسندگان
استادیار پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش
چکیده
خودشناسی و ارتباط آن با خداشناسی همواره از موضوعات اصلی مورد توجه اندیشمندان و عرفای مسلمان بوده است. بهشیاری به عنوان یکی از ابعاد کلیدی خودشناسی، کیفیتی از هشیاری است و به طور دقیق تر، توجه کردن به رویدادها و تجربیات درونی و بیرونی به صورت هدفمند، تجربه ای، در لحظه ای حاضر و پذیرش غیرقضاوتی است. بهشیاری که ریشه های مفهومی آن در بودیسم قرار دارد، در سایر سنت های معنوی و دینی نیز حضوری برجسته دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی مقدماتی بازتاب وجوه بهشیاری و مراقبه در سنت های دینی- معنوی، با تأکید بر دیدگاه برخی از متفکران و حکمای مسلمان است. روش: روش تحقیق از نظر نحوه ی گردآوری اطلاعات، توصیفی و اسنادی- تحلیلی است. جامعه ی تحقیق اسناد (شامل برخی کتب و مقالات) مرتبط با موضوع در حوزه ی روانشناسی، و آثار برخی از اندیشمندان و حکمای مسلمان در زمینه ی خودشناسی، سیر و سلوک و تعالی "خود" را شامل می شود. یافته ها: بر اساس دیدگاه متفکران و حکمای مسلمان، مفاهیمی از قبیل: حضور قلب و توجه، تفهیم، مراقبه، تأمل و تدبر، توکل و رضا، خاموشی ذهن و رهایی از زندان گذشته و آینده، از جمله مفاهیمی هستند که به عنوان وجوه مختلف بهشیاری (یا عناصر مرتبط با ارکان بهشیاری) قابل توجه به نظر می رسد. مراقبه از موضوعات کلیدی و اساسی اسلام و دینداری عارفانه و برخی سنت های عرفانی (مانند تصوف) را تشکیل می دهد. مراقبه در اسلام مفاهیم «تفکر و تدبر» را شامل می شود که معنای لغوی آن به معنای «تأمل و اندیشه ورزی درباره جهان» است. توجه و آگاهی هشیارانه، پذیرش غیر قضاوتی، تأکید و تمرکز بر اینجا و اکنون از عناصر/ویژگی های مفهوم بهشیاری در ادبیات روان شناسی است.کلیدواژه ها
بهشیاری، مراقبه، روانشناسی، سنت های دینی- معنویمقالات مرتبط جدید
- نقش جامعه شناسی در کاهش آسیبهای اجتماعی اعتیاد
- پیش بینی اهمال کاری تحصیلی بر مبنای تنظیم شناختی هیجان و خود پنداره مثبت
- اثربخشی آموزش مثبت اندیشی بر فرآیندهای یادگیری و پریشانی روانی دانش آموزان
- بررسی رابطه بین وضعیت اجتماعی-اقتصادی و خودارزیابی سلامت با سلامت روان شهروندان شهرستان گالیکش با توجه به نقش مشارکت اجتماعی
- بررسی رابطه پیوند با مدرسه و نشانگان روانشناختی با قربانی شدن توسط همسالان
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.