حسین دایی زاده - دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرگز، گروه علوم تربیتی، بندرگز، ایران
عذرا قاسم نسب - کارشناس ارشد برنامه ریزی درسی، آموزش و پرورش بابل

اساساً فرهنگ هر جامعه و موجودیت آن جامعه را تشکیل می دهد و با انحراف فرهنگ، هر چند جامعه در ابعاد اقتصادی، سیاسی، صنعتی و نظامی قدرتمند و قوی باشد، ولی پوچ و پوک و میان تهی است. گفتمان فرهنگنزد مقام معظم رهبری، برترین گفتمان تلقی می شود. مهندسی فرهنگی در حقیقت بیانگر تلاش رهبر معظم انقلاب و نهادهای مسئول به منظور ارتقای فرهنگ اسلامی- ملی در کشور، جلوگیری از ایجاد بحران های فرهنگی و هویتی، ممانعت از نفوذ فرهنگ غربی به ایران، تحقق آرمان ها و اهداف انقلاب اسلامی، رشد کیفی شاخص های فرهنگی در کشور و نوسازی فرهنگی کشور می باشد. در حقیقت دستیابی به این اهداف نیازمند مهندسی فرهنگی و مدیریت راهبردی فرهنگی است. از آنجا که مهندسی فرهنگی، با انسان ها و پیچیدگی های انسانی و جوامع سروکار دارد، باید با روش آکادمیک با مبانی دینی، رفتاری، زبانی، ملی، فرهنگ کلان، خرده فرهنگ ها، مقتضیات داخلی و بین المللی مواجه گردد. با توجه به این که آرمان و فرهنگ انقلاب اسلامی و اعتقادات مردم ایران مبتنی بر معنویت برگرفته از اسلام و قرآن است و نقش آحاد مردم در تحولات فرهنگی، هدف این مقاله بررسی و تحلیل بایسته های مهندسی فرهنگی و معنویت از منظر قرآن در ابعاد معرفتیف نگرشی و ارائه راهبردهای عملی است. روش: پژوهش، توصیفی- تحلیلی از نوع کیفی است که با استفاده از متون قرآن و تفاسیر و سایر منابع علمی مرتبط، بایسته های مهندسی فرهنگی و معنویت از دیدگاه قرآن بررسی و تحلیل شد. نتیجه: این که قرآن ابتدا بدنبال اصلاح پشتوانه های فکری و معرفتی است. پشتوانه معرفتی مورد نظر قرآن عبارتند از: مبانی اعتقادی در زمینه ی خداباوری، ایمان به انبیای الهی و باور به هدفمندی جهان هستی است و برای دستیابی به حیات طیبه به عنوان فرهنگ و خط مشی زندگی فردی و اجتماعی بر راهبردهای عملی از قبیل بهره گیری از عقل، نهی از تقلید و برخوردهای غیرعالمانه، بکارگیری اعتدال در گفتار و عمل، مدیریت زمان و ... تأکید دارد.

فرهنگ، مهندسی فرهنگی، معنویت، قرآن کریم، فرهنگ اعتدال