سیدمحمدمهدی میرممتاز - کارشناسی ارشد معماری، مدرس دانشگاه آزاد نجف آباد
رقیه کیخائی - کارشناسی معماری، پژوهشگر

معماری، همیشه آئینه انسان و آرزوهایش بوده است و بدون شک، درشکل گیری معماریهای جهان ارزش های فناناپذیر و جاویدان حضوری معنادار دارند؛ چراکه فصل مشترک آن حضور، موجودیت نسان و جهان بینی او در این دنیاست. اساس و شالوده مطالعه معماری ایرانی، استخراج مفاهیم مبانی و ویژگی هایی است که در ماهیت وجودی سرزمین ایران نهفته و در نتیجه، مطالعه آن بدون تعمق در ابعاد گوناگون اجتماعی، فرهنگی، دینی ناممکن است. از این رو، مطالعه معماری ایرانی بروش تطبیقی بین قالب(صورت) و ماهیت(معنا) اجتناب ناپذیر می باشد. دشواری تحلیل کالبد در ارتباط بامحیط فیزیکی و جغرافیایی از یک سو و فضای معماری پر رمز و راز این سرزمین از دیگر سو، موجب می شود نقد علمی در زمینه معماری ایران، بدون تعمق در ژرفای معنایی آن فراهم نگردد.لذا، باعنایت باینکه در سرزمین ایران، پیوندهای محیطی و معنایی انسان با استحکام و تعادلی مطلوب برپا شده، در تحلیلهای این معماری، ویژگی هایی قابل استخراج است که تقریباً خاص این سرزمین بوده و طبیعتا از آنجاکه بستر اصلی مفاهیم موجود در آن، مبانی و مفاهیم دین اسلام بوده، امکان مقایسه ماهوی ویژگیهای کالبدی و فضایی معماری میان معماریهای جهان اسلام با معماری اسلامی ایران، فراهم می گردد پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی در پی آنست تا با ارائه نمونه ای چند، راز و رمز نهفته در معماری وشهرسازی، این سرزمین را ارائه نماید و به نتیجه مطلوبی در خصوص روش شناخت برخی مفاهیم پنهان و زوایای ناشناخته معماری و شهرسازی این سرزمین دست یازد.

بررسی تطبیقی، مفاهیم معنایی، معماری، شهرسازی