احمد رضوانی مفرد
طاهر علی محمدی
کریم کوخایی زاده

ثروتهای طبیعی یکی از بنیانهای اصلی نظامهای اقتصادی را تشکیل میدهد. از آن جا که این ثروتها در پیشرفت وبالندگی هر کشور نقش مهمی دارند، نظامهای مختلف اقتصادی از جمله اسلام در صدد تبیین چگونگی مالکیت وبهرهبرداری از آنها بر آمدهاند. حیازت که یکی از اسباب تملک اموال منقول طبیعی محسوب میشود، ناظر بر همین جریان است. از آنجایی که پیدایش مالکیت در بخشی از منابع طبیعی با ضوابط خاص این قاعده، از طرفی انگیزهیاقتصادی افراد را بالا میبرد و سبب میشود با تلاش و کوشش، استعداد و خلاقیت خود را در بهرهبرداری از منابع برای تولید به کار گیرند و از طرف دیگر از انحصار ثروتهای طبیعی و تخصیص منابع به افراد جلوگیری به عمل میآورد، پرداختن به آن اهمیت و ضرورت دارد. در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی انجام پذیرفته، مستندات قاعدهحیازت، قلمرو و ارکان آن، سببیت قاعده در حصول مالکیت و کاربرد آن در اقتصاد منابع طبیعی مورد بررسی قرار گرفته و نتیجهگیری شده است که حیازت در حصول مالکیت، سببیت دارد و تحقق مالکیت به وسیله آن منوط به اجتماع دو رکن آن؛ یعنی سلطنت فعلی و قصد تملک و نیز استفاده به اندازه نیاز و در حد معقول است

حیازت، مباحات، قصد تملک، مالکیت،منابع طبیعی