داریوش کریمی - استادیار دانشکده محیط زیست و انرژی، گروه حقوق محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
مهدی داودپور - دانشجوی دکتری تخصصی حقوق محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
فرزاد زندی - دانشجوی دکتری تخصصی حقوق محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

در تعریف خسارت زیست محیطی دو گرایش میان حقوقدانان وجود داشته عده ای خسارات زیست محیطی را خسارت وارده به محیط زیست دانسته و محیط زیست را هدف خسارات دانسته و عده ای دیگر آن را خسارت دارای منشاء زیست محیطی به انسان ها دانسته اند. آنجه در این نوشتار مورد بحث قرار خواهد گرفت مفهوم اول یعنی خسارات وارد به محیط زیست خواهد بود. به عبارت دیگر در پی بررسی امکان مطالبه خسارات وارده بر محیط زیست انسان و نه اموال و نه اشخاص هستیم. تعریفی که توسط دستورالعمل مصوب 2004 اتحادیهاروپا نیز در این خصوص اتخاذ گردیده است. ماده 9 قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست پس از ممنوع ساختن اقدام به هر عملی که موجبات آلودگی محیط زیست را فراهم نماید آلوده ساختن محیط زیست را اینگونه تعریف می نماید: عبارت است از پخش یا آمیختن مواد خارجی به آب یا هوا یا خاک یا زمین به میزانی که کیفیت فیزیکی یا شیمیایی یا بیولوژیک آن به طور زیان آور به حال انسان یا سایر موجودات زنده و یا گیاهان و یا آثار و ابنیه باشد تغییر دهد. از دید دستورالعمل اتحادیه اروچا خسارت زیست محیطی خسارت به گونه ها و زیستگاه های طبیعی و خسارت به آب و زمین دانسته شده است. بحران ریزگردها را می توان به مثابه تهدیدی برای امنیت زیست محیطی و ملی تلقی نمود. از آنجایی که گردوغبار به عنوان پدیده ای که سال های اخیر مشکلات فراوانی درمنطقه و از جمله ایران ایجاد کرده مسئله مهمی است که در سطح جهانی مورد بررسی می باشد.

حقوق، محیط زیست، معاهده، اظهارنامه، خسارت زیست محیطی، تضمین حق، مسئولیت مدنی