مهدی علیرضایی - استادیار، دانشکده معماری و شهرسازی، موسسه آموزش عالی دیلمان لاهیجان
امیررضا کریمی آذری - استادیار، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه گیلان، ایران
سپیده نمازی جوکندان - دانشجوی کارشناسی ارشد ، دانشکده هنر و معماری، موسسه آموزش عالی دیلمان لاهیجان

امروزه بشر با فزون خواهی هایش که مبتنی بر دانش و فن و پندار غلبه بر دشواری های محیطی است،رفته رفته با دست خویش عرصهآسایش و بهداشت جسم و روح را در محیط های بسته مانند شهر و بسته تر مانند خانه و مسکن بر خود تنگ تر می کند . از یک سوامکان بازگشت به عوامل اجتماعی_فرهنگی از جمله سنت و هویت کهن مساکن بویژه در محیط شهرهای بزرگ تقریبا از میان رفتهاست و از سوی دیگر عوامل اجتماعی_فرهنگی کنونی بکاررفته در بنای مساکن تامین کننده بهداشت جسم و روان ساکنان نیست .در این پژوهش با بهره گیری از مجموعه مطالعات کتابخانه ای و میدانی در قالب بازدیدهای مکرر جهت اندازه گیری و تطبیق فضاهایمساکن کهن و نو، 8 مورد از مهم ترین شاخص های بهداشتی شامل 5 مورد شاخص بهداشت جسم و 3 مورد شاخص بهداشت رواندر مساکن کهن گیلان در سه گروه سبک، مصالح و اجزا مداقه گردید .نتایج گویای آسیب پذیری جدی مساکن جدید در فضاهای شهرهای رو به گسترش از شرایط نامطلوب بهداشتی است که ریشه درسبک، مصالح و پیکربندی نادرست آنها دارد . به سخن دیگر خود مسکن دچار بیماری و نارسایی بوده، طبیعتا نمی تواند آسایشساکنان را تامین کند . در این حال مساکن کهن با اینکه چهره بیرونی گیرایی نداشته، با بی مهری فزاینده رو به ویرانی و فراموشیمی روند؛ با برخورداری از سبک علمی، مصالح بومی و پیکربندی مناسب هر چند در شرایطی نابرابر، از ایمنی و بهداشت بالاییبرخوردارند .از این رو شایسته است با بررسی بیشتر تدابیر علمی و استادانه بکاررفته در این مساکن و انجام کارهای میدانی و آزمایشگاهی توسطمتخصصان علوم میان رشته ای، راهکارهای ارتقا و بکارگیری آنها برای تامین بیشتر بهداشت جسم و روان ساکنان جستجو شود.

بهداشت محیط ، فرهنگ ،سکونتگاه های بومی گیلان