مریم فراش خیابانی - کارشناس ارشد طراحی شهری، دانشگاه علم و صنعت

معضلات فضاهای مدرن امروزه با وجود تمام مزایایی که دارند، بر کسی پوشیده نیست. فضاهایی که صرفاً برای عبورند و نه مکثف برای ساکنین و بازدیدکنندگان و گردشگران تنها آرایش شده اند بدون اینکه ماهیتاً ارتقای کیفی یابند. چالشی که ریشه در فهم نادرست انسان امروزی از پیرامون خود دارد. در واقع ادراک انسان از محیط خود، دچار تزلزل شده، فهمی که با رویکردهای مختلف امکان پذیر است و می تواند در ادراک حس مکان برای فرد بسیار تأثر گذار باشد. در این فهم عوامل بسیار از جمله خصوصیات فردی انسان، و محیطی که وی در آن رشد کرده و به حیات ادامه داده و نیز کیفیات این محیط، دخیل می باشند. اگر بنا باشد ادراک انسان نسبت به محیط را تحلیل نماییمف می توانیم از یکی از رویکردهای فلسفی موجود استفاده کنیم. در سالهای اخیر پس از به چالش کشیده شدن رویکردهای فلسفه تحلیلی و مباحث مطرح شده بر پایه ی روابط سوزه و ابزه، رویکرد پدیدار شناسی، یکی از مهمترین رویکردها در فهم انسان و محیط پیرامونش است. این پژوهش بر آنست تا با روش توصیفی- تحلیلی، با رویکرد پدیدار شناسی و بسط آن به فهم مکان و مباحث پیرامون درک انسان از حقیقت مکان، راهی نسبتاً نو را با پایه های فلسفی آن به متخصصان معرفی نموده و با طرح چیستی پدیدار شناسی و استفاده از آن در فهم مکان، خصوصیات فرد با چنین رویکردی را معرفی کرده و راهکاری باشد برای استفاده از این رویکرد در روش های شناخت محیط جهت خلق مکانی متناسب با فهم استفاده کنندگان آن و ارتقای حس مکان برای کاربران فضا و خلق اصالتی که بتواند فضای هدف را مکانی مناسب برای ساکنین و بازدیدکنندگان و گردشگران آن کند. در این راه استفاده از شهود به عنوان عاملی کلیدی در درک پدیدار شناسانه فضا از دسته بندی "متیوکرمونا" استخراج شده و نمونه هایی از شناخت فضا با این رویکرد به همراه ارائه پیشنهادات کاربردی در "شهر آران و بیدگل" در کاشان ارائه می گردد.

پدیدارشناسی مکان، شهود، حس مکان، ادراک