اثر نور فرابنفش بر تعدادی از ترکیبات ثانویه در برخی ژنوتیپ های کنگر فرنگی(Cynara scolymus L.)

آرتیشو یا کنگر فرنگی (Cynara scolymus L.) به دلیل داشتن خواص دارویی و تغذیه ای بالا، از جایگاه ویژه ای بین سبزی ها برخوردار است. مطالعات گذشته نشان داده است که تابش نور فرابنفش (UV) باعث تحریک تولید برخی از متابولیت های ثانویه در گیاهان میشود. در پژوهش حاضر، اثرات نور فرابنفش از نوع UV-A با طول موج 360 نانومتر بر محتوای ترکیبات فنلی، و برخی از صفات اگرومورفولوژیکی گیاه سبزی و دارویی آرتیشو مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، در یک آزمایش گلخانه ای، یک توده کشت شده از اصفهان و دو رقم اصلاح شده از آمریکا و ایتالیا در معرض چهار تیمار(0، 15، 30 و 60 دقیقه) تابش اشعه فرابنفش نوع A قرار گرفتند. این تیمار ها در مدت زمان 16 ساعت روشنایی روز هر 2 ساعت یکبار اعمال شد. در بررسی های فیتوشیمیایی با استفاده از روش کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا (HPLC) پنج اسید فنلیک شامل کافئیک اسید، کوماریک اسید، کلروژنیک اسید، کافئیل کوینیک اسید، دی کافئیل کوئینیک اسید، یک پلی فنل شامل سینارین و 3 فلاونوئید شامل آپیژنین، لوتئولین و لوتئولین گلیکوزید مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج سنجش ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی موثره با استفاده از HPLC نشان داد که افزایش تابش اشعه UV-A در محیط رشد آرتیشو باعث کاهش میزان ترکیبات موثره مهم دارویی از جمله سینارین، کافئیک اسید، کلروژنیک اسید، لوتئولین و آپی ژنین در عصاره برگ می شود.

کلیدواژه ها:

آرتیشو ، اشعه UV-A ، HPLC ، سینارین ، کلروژنیک اسید