تحلیل و تبیین وضعیت استانهای کشور در کشت و تولید سبزیجات

تولید سبزیجات در جهان تاریخ طولانی دارد. بطوری که مصری ها 2500 الی 3000 سال قبل از میلاد از سبزیجات مختلف بنام کاهو، پیاز، سیر، گندنه، بادرنگ و غیره استفاده می نمودند.امروز اقسام و انواع متعدد سبزیجات موجود اند که تعداد آنها تقریباً به 247 نوع سبزی می رسد. سبزیجات از لحاظ ارزش غذائی، تناوب زراعی و بازده اقتصادی، بسیار حائز اهمیت هستند. گروه سبزیها بعلت داشتن فیبر، ویتامین های A و C، پتاسیم و منیزیم از اهمیت زیادی برخوردار بوده و مصرف روزانه 280 گرم از این گروه از مواد غذایی، ضمن حفط سلامت و پیشگیری از بیماری، می تواند نقش مهمی در شادابی افراد ایفا نماید. در همین راستا با عنایت به کیفیت دارویی برخی از گونه های این محصولات ذی قیمت و همچنین اهمیت آن در اقتصاد کشاورزی، پژوهش حاضر قصد دارد جهت بهره برداری صحیح و مطلوب تر برنامه ریزان و تصمیم گیران از ظرفیت های بالقوه و غنی در کشور، با تکیه بر روش های کمی به سطح بندی و مقایسه استان های کشور در کشت و تولید سبزیجات بپردازد تا ضمن ارزیابی عملکرد آن ها، درجه برخورداری و میزان محرومیت مناطق نیز مورد تحلیل قرار گیرد. این بررسی با استفاده از آمارنامه جهاد کشاورزی در سال 1390، درصدد است تا میزان توسعه کشاورزی (محصول سبزیجات) را برای 31 استان کشور که بعنوان جامعه آماری انتخاب گردیده اند با استفاده از مدل تاپسیس و نرم افزارهای Excel وSpss با رویکردی توصیفی- تحلیلی، مورد ارزیابی قرار دهد. تحلیل سطح توسعه یافتگی مناطق مورد پژوهش حاکی از وجود شکاف عمیقی بین استان های کشور است. بطوری که استان خوزستان با ضریب 99/0 به لحاظ کشت و تولید سبزیجات در سطحی بسیار توسعه یافته و استان فارس با 74/0 توسعه یافته بوده اند. در نقطه مقابل استان های هرمزگان، کرمان، همدان و زنجان با ضریب متوسط 48/0 دارای توسعه متوسط و استان های خراسان رضوی، اردبیل، گلستان، آذربایجان شرقی، بوشهر، مازندران، اصفهان، لرستان و کردستان با ضریب متوسط 31/0 محروم بوده اند. نتایج همچنین نشان می دهد که 16 استان خراسان جنوبی، کهکیلویه و بویراحمد، ایلام، قم، گیلان،مرکزی، یزد، کرمانشاه، چهارمهال، سمنان،تهران، خراسان شمالی، البرز، سیستان و بلوچستان، آذربایجان غربی و قزوین در رده مناطق بسیار محروم قرار دارند. این بررسی معتقد است تنوع اقلیمی و توان اکولوژیکی کشور و همچنین جایگاه مهم سبزیجات در سلامت آحاد جامعه ایجاب می کند متولیان امر ضمن کسب شناخت دقیق، برنامه ریزی دقیق و مدیریت هدفمند، با بکارگیری روش های علمی زمینه لازم جهت بالا بردن تولید اقتصادی محصولات و نیل به خودکفایی در تهیه این محصولات را در کشور فراهم سازند.

کلیدواژه ها:

استان های کشور ، تاپسیس ، سبزیجات