باستانشناسی تفریحات: نگاهی به وضعیت تفریحی دوره ساسانی با اتکا بردادههای باستانشناختی

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: کنفرانس بین المللی توسعه پایدار، راهکارها و چالش ها با محوریت کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست و گردشگری
  • کد COI اختصاصی: ICSDA01_1408
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 1778
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

رضا رضالو

عضو هیئت علمی گروه باستانشناسی دانشگاه محقق اردبیلی،

مهتاب اسلامی نسب

دانشجوی دکتری باستانشناسی دانشگاه محقق اردبیلی،

مهتاب دادخواه

دانشجوی دکتری باستانشناسی دانشگاه محقق اردبیلی،

چکیده

در باستانشناسی ایران به تفریحات و وضعیت گردشگری در دوران باستان که از حوزههای مطالعاتی باستانشناسی اجتماعی از شاخههای باستانشناسی نظری بوده، توجه چندانی نشده است. دوره ساسانی از جمله ادوار باستانی ایران است که شواهد فراوانی از چگونگی وضعیت تفریحی در دوران باستان را به دست میدهد. این دوره از باشکوهترین و درخشانترین ادوار در زمینههایی مانند موسیقی بوده است. آنچه در متون و اسناد مکتوب دوره ساسانی مندرج است و آنچه از مواد فرهنگی و دادههای باستانشناختی آن دوره استنباط می شود، گویای تفریح و تفرج طبقات بالای جامعه بویژه شاهان و درباریان ساسانی است. در این مقاله از مباحث نظری باستانشناسی و تحلیل مدارک باستانشناختی دوره ساسانی )مدارک ایستای باستانشناختی( جهت بازسازی وضعیت تفریحی آن دوره، استفاده گردیده است. در این پژوهش از دو دسته اطلاعات استفاده شده است؛ یکی بررسی متون و اسناد مکتوب تاریخی مرتبط با دوره ساسانی و دیگری دادههای باستانشناختی اعم از نقوش برجسته، کتیبهها و ظروف بجای مانده از این دوران میباشند. با توجه به ضرورت ارتباط گردشگری با حوزه باستانشناسی، این مقاله بر آن است تا با بازسازی اوضاع گردشگری دوره ساسانی که از مهمترین ادوار باستانی ایران از منظر تفریحات شاهی بوده، ارتباط دو حوزه مزبور را بیشتر مورد بررسی قرار دهد. آنچه از نتایج این پژوهش برمیآید، دوره ساسانی دارای بیشترین اطلاعات در زمینه تفریحات در عهد باستان و پیش از دوران اسلامی بوده و در این دوره به دلیل رفاه طبقات بالای اجتماعی، پرداختن به تفریحات و انواع سرگرمیها، اغلب مختص طبقات بالا و خاندانهای شاهی بوده و این مقوله ذاتاً جزو مناسبات خانوادگی و اجتماعی طبقات بالا و مرفه جامعه بوده است؛ با این وجود، برخی تفریحات و سرگرمیها مانند انواع بازیها و ورزشها مورد توجه و استعمال عامه مردم بوده و جنبه همگانی داشته است. علاوه بر این با توجه به اهمیت برخی تفریحات و سرگرمیها در آئین و متون مذهبی ساسانیان، میتوان به جنبه ایدئولوژیکی و مذهبی برخی تفریحات در عصر ساسانی نیز پی برد.

کلیدواژه ها

دوره ساسانی، باستانشناسی اجتماعی، باستانشناسی تفریحات، دادههای باستانشناختی، متون پهلوی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.