سحر مستوری کاشانی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت الله آملی

بافتهای تاریخی شهرهای ایران همچون آیینه های شفافی هستند که در بخش بزرگی از فرهنگ جوامع نمایان میشود و بازتاب عوامل اجتماعی، اقتصادی و عوامل ارزشی و اعتقادی و نیز نوع روابط انسانها در آنها دیده میشود. فضاهای بازمانده از دوران گذشته گرچه دارای معضلات بسیاری هستند اما هویت حقیقی و واقعی را در درون خود باز میشناسند، که امروزه دچار فرسودگیهایی در ساختار کالبدی و همچنین در معرض خطرنابودی هویت فرهنگی قرار گرفته اند. تیمچه از فضاهای بازار است و برخلاف سایر فضاهای بازار که در بازارهای کشورهای اسلامی مشترک است این فضا مختص بازارهای ایرانی است. البته تیمچه در ایران نیز جزء لازم و منفک بازارها محسوب نمیشود و تمام بازارها دارای تیمچه نیستند. تعداد تیمچه نیز دراین بازارها متفاوت است, برخی بازارها دارای یک یا دو تیمچه اند ولی برخی دیگر چون بازار تهران دارای چندین تیمچه هستند. تیمچه به علت معماری خاصش دارای ویژگی مهمی است، در واقع معماری این فضا، تیمچه را به یک بازار مستقل در درون بازار اصلی تبدیل کرده است. وجود درهای متعدد نیزآن را به یک قلعه همانند کرده است. تمام ویژگیهای بازار در درون این فضا وجود داشته و فرهنگ بازار در این فضا حاکم است، تمامی آداب و رسومی که در بازار وجود دارد و همچنین کارکردهای اجتماعی و فرهنگی بازار در این فضا دیده میشود.در این بررسی در مرحله اول به شناخت تیمچه حاجب الدوله پرداخته شده تا در راستای آن با بررسی آسیبهای وارده مقدمات ارائه طرح آسیب شناسی فراهم گردد.لازم به ذکر است که مطالعات انجام شده کل مجموعه حاجب الدوله را شامل میشود و تیمچه بزرگ به عنوان نمونه از این مجموعه جهت ارائه طرح مرمت انتخاب شده است.

بازار _ تیمچه_ فرسودگی _آسیب شناسی_ بازسازی