علی تفنگچی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری موسسه آموزش عالی پردیسان

امروزه با استفاده از برنامه های جامع مدیریت بحران می توان با بکار گیری اقدامات موثر همراه با طرح های کاربردی و حتی الامکان کم هزینه و چند منظوره در مرحله آمادگی قبل از بحران به میزان زیادی از شدت و گستردگی خسارات و تلفات ناشی از خطرات طبیعی (سیل ، زلزله) و تهدیدات انسان ساز (جنگ) کاست درصد احتمال وقوع این خسارات و تلفات بر مراکز حیاتی نظیر مکان های نظامی (پادگان ها ، انبار مهمات و تجهیزان ، قرار گاه های نظامی، محل اجتماع نیروهای انسانی و غیره) - مکان های سیاسی (مقرهای حکومتی ، ارگان های دولتی و غیره) - مراکز خدماتی (بیمارستان ها و غیره) که انهدام کل یا قسمتی از آنها موجب بروز بحران ، آسیب و صدمات جدی در بخش های نظامی فرماندهی ، تولیدی، اقتصادی، پشتیبانی، دفاعی و غیره می شود بالاست. با توجه به مطالب ارائه شده یکی از این مراکز محل پادگان ها و استقرار سربازان وظیفه است در این ساختمان بنا به خصلت وجودی اش باید نظم نظامی حکمفرما بوده و کاربری خود را حفظ کند تا از هر خطر احتمالی مصون و محفوظ بماند . از مهمترین تمهدیات لازم در این زمینه به کار گیری اصول پدافند غیر عامل به عنوان راهکاری جهت کاهش خطر پذیری در برابر خطرات مختلف و افزایش کارایی پس از وقوع خطر است که باید در سطوح مختلف برنامه ریزی معماری مورد توجه قرار گیرد. نگارنده در این مقاله با بهره گیری از روش توصیفی - تحلیلی و با مطالعات کتابخانه ای ضمن بررسی الزامات و تمهدیات برنامه ریزی و طراحی معماری با رعایت اصول پدافند غیر عامل در اماکن خاص به این نتیجه دست یافته است که تعیین طرح هندسی بنا موقعیت بازشوها، نحوه دسترسی و پیش بینی فضای امن به عنوان فضای چند عملکردی برای هر ساختمان در زمان صلح و جنگ از جمله مولفه های بهینه معماری ساختمان و معماری بومی از منظر پدافند غیر عامل است.

معماری ، پدافند غیر عامل، پادگان، سربازخانه، سربازی