محمدرضا غریب رضا - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری

خور هندیجان در سواحل شرقی لستان خوزشتان و منطبق بر کانال اصلی رودخانه زهره می باشد. این خور از نظر فیزویوگرافی از نوع خور پیشانی دلتا (Delta Front Estuary) به شمار می رود. حداکثر دامنه جزرومند در این منطقه 2/7 متر است و از این جهت در رده خورهای مزوتایدال قرار می گیرد. از طرفی رودخانه زهره با دبی حداکثر و حداقل 169 تا 12 مترمکعب در ثانیه از این خور به دریا زهکش می شود. لذا شرایط هیدرودینامیکی متفاوتی در فصول مختلف سال و در طی برقراری کشند ماکزیمم و مینیمم حاکم می گردد. در این تحقیق جهت بررسی شرایط هیدرودینامیکی و فیزیکو شیمیایی خور هندیجان از روشهای اندازه گیری دریایی و مطالعات کتابخانه ای استفاده شدهاست. میزان شوری جریانهای رودخانه ای و جزرومندی به ترتیب 1/9 و 40 درصد است .خور هندیجان از لحاظ میزان شوری از بالادست بطرف خروجی شرایط خورهای خوب مخلوط شده (Well Mixing، تا اندازه ای اختلاط یافته و بالاخره لایه لایه (Stratified) برقرار است. بدین ترتیب شاخص و انرژی اختلاط آب از بالادست بطرف خروجی از مقادیر 1 به 0/05 کاهش یافته است. نتایج این تحقیق می تواند به عنوان یک راهنما برای کاربریهای شیلاتی، کشاورزی از منابع آب و بررسی خودپالایی بخش جزرومندی رودخانه زهره و خورهندیجان مورد استفاده قرار گیرد.

خورهندیجان، مزوتایدال ، هیدرودینامیک جریانها ، شاخص اختلاط ، شوری