خانلار مشاری - کارشناس ارشد مهندسی عمران آب،
رسول دانشفراز - استادیار گروه مهندسی عمران، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران

تخمین میزان دبی جریان رودخانه ها به منظور مدیریت و برنامه ریزی منابع آب در رودخانه ها، دریاچه ها، مخازن سدها، کنترل سیلابها، و همچنین جهت حفاظت از کناره های رودخانه در زمان وقوع سیلاب بسیار ضروری میباشد. هدف از این تحقیق بررسی قابلیت عملکرد شبکه بیزین باسایر مدلهای هوشمند از قبیل برنامه ریزی ژنتیک، شبکه عصبی- مصنوعی به منظور تخمین دبی در رودخانه کوتر بوده است. در این راستا، داده های مربوط به سالهای 1381-1384 دبی روزانه جریان رودخانه در ایستگاه هیدرومتری کوتر واقع بر رودخانه کوتردربالادست مخزن سدمهاباد دراستان آذربایجان غربی مورد استفاده قرار گرفت. و در مدلهای مورد استفاده برای تخمین دبی جریان از داده های دبی جریان روزانه پیشین تا 10 تاخیرزمانی در مقیاس روزدر نظرگرفته شده است . که با استفاده ازنرم افزار SPSS بهترین ترکیب مدلها در 5 نوع داده متفاوت استفاده و با یک فرآیند آموزش عمل تخمین انجام گرفت ونتایج با داده های مشاهداتی توسط معیارهای جذر میانگین مربعات خطا (RMSE) و ضریب تییین (R^2) برای ارزیابی دقت مدلها مورد بررسی ومقایسه قرار گرفت. نتایج حاصل، حاکی ازقابل قبول بودند هرسه مدل وبرتری بالای شبکه عصبی مصنوعی درمقایسه با برنامه ریزی ژنتیک و شبکه -بیزین، وکارایی آنها در تخمین میزان دبیجریان رودخانه فوق میباشد

تخمین ، برنامه ریزی ژنتیک، شبکه عصبی مصنوعی، شبکه بیزین،کوتر