مرضیه حاج محمدی - دانش اموخته کارشناسی ارشد علوم دامی دانشگاه شهید باهنر کرمان
رضا طهماسبی - استادیار بخش علوم دامی دانشگاه شهید باهنر کرمان
امید دیانی - دانشیار بخش علوم دامی دانشگاه شهید باهنر کرمان
امین خضری - استادیار بخش علوم دامی دانشگاه شهید باهنر کرمان

این پزوهش به منظور بررسی تاثیر جاگزینی علوفه خشک یونجه با گیاه مرتعی کما بر قابلیت هضم و فراسنجه های خونی در گوسفند کرمانی در قالب طرح 4×4 در چهار دوره 21 روزه ، شامل 16 روز عادت پذیری و 5 روز نمونه گیری انجام شد. جیره های آزمایشی شامل 1- جیره شاهد (بدون کما) 2- جیره دارای 10 درصد کما 3- جیره دارای 20 درصد کما، 4- جیره دارای 30 درصد کما (به طور کامل جایگزین یونجه) بود. در این مطالعه ترکیب شیمیایی و انرژی متابولیسمی گیاه کما و یونجه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که سطوح پروتئین خام و فیبر خام در کما کمتر، ولی غلظت چربی، انرژی قابل متابولیسم، خاکستر در کما بیشتر از یونجه بود (0/05>p). تغذیه گیاه مرتعی کما ماده خشک مصرفی را به طور معنی داری کاهش داد (0/05>p) اما اثری بر قابلیت هضم ماده آلی نداشت و روند تغییرات قابلیت هضم ماده خشک و پروتئین خام به ترتیب به صورت درجه دو و درجه سه تغییر کرد اما تغییرات قابلیت هضم NDF و ADF جیره های آزمایشی به صورت خطی بود (0/05>p). استفاده از گیاه مرتعی کما تا سطح 20 درصد جیره، کلسترول و کراتینین خون را به طور معنی دار افزایش و سپس کاهش داد (0/05>p) اما بر گلوگز ، تری گلیسیرید ، نیتروژن اوره ای و پروتئین خون بی تاثیر بود. نتایج این پزوهش نشان داد که استفاده از گیاه مرتعی کما در سطح 10 درصد بدون هیچ گونه اثر منفی بر عملکرد گوسفندان و به دلیل هزینه جایگزینی کمتر نسبت به علوفه های زراعی، می تواند سبب بهبود بازده اقتصادی پرورش دام ها گردد.

گیاه کما، مصرف ماده خشک، قابلیت هضم