ناصر وصال - گروه آموزشی علوم درمانگاهی دانشکده دامپزشکی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
سیدحسن طالب زاده - گروه آموزشی علوم درمانگاهی دانشکده دامپزشکی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
حسن نیکخو - دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران

هدف از انجام این بررسی، امکان ایجاد بیهوشی عمومی با استفاده از داروی لیدوکائین در گوسفند می باشد. این مطالعه روی 6 رأس گوسفند سالم با میانگین وزن 1/43 ±32/9 کیلوگرم انجام شد که هر گوسفند 3 بار با فاصله حداقل 7 روز تحت بیهوشی قرار گرفته است. از داروهای آتروپین (0/03mg/kg)، دیازپام (0/5mg/kg) و مرفین (0/2mg/kg) به صورت وریدی به عنوان پیش بیهوشی و پس از گذشت 15 دقیقه دیازپام 0/2mg/kg و لیدوکائین 4mg/kg برای القای بیهوشی ا ستفاده گردید. در مرحله نگهداری بیهوشی، لیدوکائین به صورت مداوم (300-500μg/kg/min) و دیازپام به عنوان داروی کمکی (8-12μg/kg/min در 10 مورد تزریق متناوب و در 8 مورد تزریق مداوم و مخلوط با داروی لیدوکائین) تزریق شد. کیفیت القا و نگهداری بیهوشی با تزریق دیازپام و لیدوکائین در طول یک ساعت مورد ارزیابی قرار گرفت. تعداد ضربان قلب، تنفس، میانگین فشار خون شریانی و الکتروکاردیوگرام ثبت گردید. آزمایشات خون شناسی (PCV, CBC و غلظت متهموگلوبین) قبل و بعد از بیهوشی، کیفیت بازگشت از بیهوشی و زمانهای زمینگیری سینه ای و ایستادن ثبت شد. همچنین اثر تجویز وریدی نالوکسان (0.04mg/kg) بر بازگشت از بیهوشی در 4 رأس گوسفند بررسی گردید. به دنبال القای بیهوشی، رفلکس بلغ به سرعت از بین رفت و لوله گذاری نای به راحتی انجام شد. بی دردی و شلی ماهیچه ای در حد مناسبی ایجاد شد. تعداد ضربان قلب و تنفس کاهش معنی داری را در گروه تزریق مداوم دیازپام نشان داد ولی هیچ تغییری در فشار خون سرخرگی مشاهده نشد. در بررسی الکتروکاردیوگرام افزایش دامنه کمپلکس QRS و موج T مشاهده شد. غلظت متهموگلوبین پس از بیهوشی (1/3 ±4/9 درصد) افزایش معنی داری را در مقایسه با پیش از بیهوشی (0/18 ±0/7 درصد) نشان داد. میانگین زمان ایستادن در گروه تزریق متناوب دیازپام 4/27 ±49/5 دقیقه و در گروه تزریق مداوم دیازپام 7/28 ±43/25 دقیقه بود. در گروه نالوکسان زمان ایستادن (3/86 ±19/5 دقیقه بود. در گروه نالوکسان زمان ایستادن (3/86 ±19/5 دقیقه) کاهش معنی داری را با دو گروه دیگر نشان داد. با توجه به نتایج به دست آمده می توان از دیازپام- لیدوکائین به عنوان یک ترکیب قابل قبول جهت بیهوشی کامل وریدی در گوسفند سالم استفاده نمود. همچنین در صورت لزوم می توان داروی نالوکسان را برای تسریع در بازگشت از بیهوشی تجویز کرد.

لیدوکائین، دیازپام، بیهوشی، تزریقی، گوسفند