حسن تاج بخش - گروه آموزشی میکروبیولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران، ایران
محمد ربانی خوراسگانی - گروه آموزشی میکروبیولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران، ایران

در این مطالعه به منظور ارزیابی خود ایمنی بر علیه آنتی ژنهای کبدی و سنجش حضور آنتی بادی های ضد آنتی ژنهای کبدی در سرم حیوانات اهلی و انسان این آنتی ژنها از کبد گاو استخراج گردید و برای بررسی پاسخ هومورال بر علیه آنتی ژنهای کبدی و تولید سرم ایمن استاندارد، آنتی ژنهای فوق طی روند ایمن سازی طولانی به بز و خرگوش تزریق گردید. دوره ایمن سازی در بز 428 روز (57 نوبت تزریق) و در خرگوش حداکثر 240 روز (در مجموع 30 نوبت تزریق) بوده و به ترتیب شامل تزریقات داخل جلدی همراه با مکمل کامل فروند، زیرجلدی و داخل عضلانی بوده است. تولید پاسخ ایمنی در حیوانات آزمایشگاهی با آزمایش ایمونودیفوزیون مضاعف دوبعدی تأیید شد به نحوی که حداکثر 17 خط رسوبی بین سرم بز ایمن و آنتی ژنهای کبدی گاو و حداکثر 4 خط رسوبی بین سرم خرگوشهای ایمن و این آنتی ژنها تشخیص داده شد. در مرحله بعد، آزمایش ایمونودیفوزیون مضاعف دوبعدی بر روی نمونه های سرمی گاو، گوسفند و انسان انجام گردید و با مشاهده خط رسوبی ویژه بین آنتی ژن کبدی و نمونه های سرمی، حضور آنتی بادیهای ویژه کبد در سرم حدود 0/1 درصد گاوهای هلشتاین ظاهراً سالم، 2/11 درصد گاوهای بیمار، 14 درصد گوسفندان ظاهراً سالم، 19 درصد انسانهایی که میزان آنزیمهای کبدی آنها غیر طبیعی است، 6 درصد افراد مراجعه کننده به آزمایشگاه های تشخیص طبی مشخص گریدد. در سرم گاوهای بومی ظاهراً سالم و انسانهای ظاهراً سالم در جمعیتهای مورد مطالعه آنتی بادیهای ویژه کبدتشخیص داده نشد.

سرولوژی، آنتی ژنهای کبدی، اتوایمیونیتی، ایمونودیفوزیون