فریبا قرایی - دکتری طراحی شهری، عضو هیئت علمی گروه شهرسازی دانشگاه هنر تهران
شهاب عباس زاده - دکتری معماری، عضو هیئت علمی دانشگاه حکیم سبزواری
علی اصغر آبرون - کارشناس ارشد طراحی شهری دانشگاه هنر تهران

ماهیتاً شهر های امروزی به دلایل مختلف ساختاری، شهروندان را در معرض مداوم فشارهای روانی قرار می دهند. استرس،آلودگی های صوتی و بصری، جرم و ناامنی، انزوای اجتماعی و ... باعث آسیبهای روانی بر شهروندان شده است. شرکت در فعالیت های مذهبی تاثیر بسزایی بر «ارتقای شاخص های سلامت روانی» شهروندان دارند. از طرفی مشارکت های مذهبی که انواع مختلفی از فعالیت ها را چون: شرکت در نماز جماعت، شرکت در جلسات مذهبی، مطالعه گروهی متون مذهبی، شرکت در مراسم تعزیه و دسته های عزاداری و همچنین مشارکت در فعالیت های جمعی خیریه را شامل می شوند، ماهیتاً در زمره «مشارکت های اجتماع محلی» قرار می گیرند که مزایای بسیاری در ارتقای همبستگی های اجتماعی دارند. با توجه به نقش محوری مساجد در برگزاری این گونه فعالیت های مذهبی، این پژوهش سعی دارد با فرض نقش مرکزیت مساجد بر افزایش میزان مشارکت های مذهبی محلی، از طریق مطالعه میدانی دو محله شهری که در مؤلفه های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و جمعیت شناختی مشابه هستند تاثیر مرکزیت مسجد محله را در جذب مشارکت های مذهبی محلی بررسی کند. بدین منظور با تحلیل اطلاعات بدست آمده حاصل از پرسشنامه توسط نرم افزار spss 16، از طریق ضریب همبستگی پیرسیون این فرضیه مورد تحلیل قرار می گیرد. ضریب پایایی کل پرسشنامه به روش آلفای کرونباخ 83/5 بدست آمد. تعداد 200 نفر از ساکنین محلات بهار و انقلاب اسلامی از منطقه 1 شهر سبزوار به شیوه نمونه گیری در دسترس احتمالی در این مطالعه شرکت داشتند. در انتها تجزیه و تحلیل فرضیه های تحقیق در سطح معنی داری P<0.05 اثبات شد؛ بر طبق این پژوهش میزان مشارکت های مذهبی ساکنین محله از مرکزیت و یا عدم مرکزیت مسجد محله تأثیر می پذیرد.

طراحی شهری، مرکزیت مسجد محله، مشارکت های مذهبی، سبزوار