بتول جان جانه - کارشناس ارشد آب شناسی، جهاد دانشگاهی پژوهشکده علوم پایه کاربردی
حمیدرضا ناصری - دانشیار آب شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی

کانسار سنگ آهن گل گهر در استان کرمان در طول جغرافیایی 55 درجه و 19 دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی 29 درجه و 7 دقیقه شمالی و در 50 کیلومتری جنوب غربی سیرجان واقع شده است. آب مورد نیاز مجتمع گل گهر از حوضه های اطراف و همچنین چاه هایی که در خود محدوده معدن گل گهر حفر شده است تامین می شود. در مطالعات اکتشاف آب که توسط شرکت انگلیسی Binnie & Partners در طی سالهای 1974 تا 1976 در حوضه های اطراف معدن گل گهر انجام گرفت وجود دو لایه آب شور و شیرین مشخص شد. به طوری که لایه آب شیرین بر روی لایه آب شور قرار گرفته است. استفاده از نسبت های یونی در مطالعات هیدروژئوشیمی آب های زیرزمینی به منظور شناسایی منشاء اجزاء محلول در آب ها متداول می باشد. شناخت بیشتر شیمی آب زیرزمینی در نواحی خشک و نیمه خشک سبب درک بهتر سیستم هیدروژئوشیمی منطقه و مدیریت کیفی هر چه بهتر منابع آب خواهد گردید. در این تحقیق از نتایج آنالیز شیمیایی 77 نمونه آب برداشت شده از حوضه های آبریز چاه دراز (34 نمونه)، قطاربنه (24نمونه)، خیرآباد (نه نمونه) و همچنین محدوده معدن گل گهر( 20 نمونه) که در سال 1390 توسط آزمایشگاه معدن گل گهر مورد سنجش قرار گرفته شده است، استفاده شد. به منظور بررسی ماهیت آب های زیرزمینی و تعیین دقیق تر منشأ آنها از نسبت های یونی استفاده شد و نفوذ شورابه از آبخوان شور زیرین به آبخوان شیرین به عنوان فرایند ژئوشیمیایی غالب برترکیب آب های زیرزمینی منطقه تعیین شد.

هیدروژئوشیمی، معدن گل گهر، نسبت های یونی، نفوذ آب شور