حسین شیخ حسنی - استادیار دانشگاه پیام نور

در دنیای پیچیده امروزین باتوجه به اینکه منابع انرژی تجدیدناپذیرفسیلی محدود ،روبه اتمام وپاسخگوی تقاضایروز افزون بخش های مختلف مجتمع های زیست انسانی نیست.وازسویی به اعتقاد صاحبنظران جهان بابحرانهای قریبالوقوع انرژی ،کم آبی،وزیست محیطی روبرومی باشد، همچنین انرژی حاصل ازسوخت های فسیلی وجنگل تراشی ازدیگرسووتولید گازهای گلخانه ای وگرمایش فزاینده کره زمین از فراسو،هزینه هاوعوارض جبران ناپذیری رابرمحیط زیست سیارهزمین تحمیل می نماید،باتوجه به مصرف سرانه انرژی درایرانسه برابرمیانگین جهانی این تحقیق درزمینه ساختمانهایهوشمند واتوماسیون برای استفاده بهینه از انرژی اولویت یافت. امروزه شهرنشینی با همه ابعاد وجودی اش با گام های بلندیبه جلو می رود و مدیران شهری با توجه به گسترش شهرنشینی و ضرورت داشتن شهرهائی ایمن،سبز و پاک تلاش می کنندبه انتظارات شهروندان و سازمان ها از شهر و مدیریت شهری پاسخ دهند و برای اداره شهر در فضای متحول شده امروزبرنامه ریزی و فعالیت نمایند.بهینه سازی مصرف انرژی ساختمان،یکی از مهمترین موضوعاتی که در چند دهه اخیرمورد توجه اکثر کشورهای صنعتی پیشرفته بوده است بحث جلوگیری از اتلاف انرژی میباشد. اهمیت این بحث در سالهاینخست دهه 1960 زمانی که تقاضا برای عرضه ذخایر نفتی و انرژی ناشی از آن افزایش چشمگیری یافت روشن شد.توجه بهاین موضوع که منابع سوخت فسیلی محدود و روبه کاهش هستند مسئولین را به فکر یافتن روشهایی جهت استفاده بهینه ازانرژی انداخت. به طور کلی روشهای گوناگونی برای حفظ منابع انرژی وجود دارد. معمولترین روش صرفه جویی می باشدکه از طریق فرهنگ سازی میسر است.همچنین میتوان منابع انرژی را جایگزینی برای منابع سوختهای فسیلی در نظرگرفت از جمله انرژی تابشی خورشید و یا جریان الکتریسیته و … . جدیدترین ایده برای حفظ انرژی استفاده از تجهیزات وسیستم های جدید می باشد که به همین منظور در نظر گرفته شده اند. سیستم های مدیریت انرژی ساختمان از اینجمله اند.البته مدت زیادی نیست که بحث درباره موضوع ساختمانهای هوشمند در محافل عمومی مطرح گردیده است. یکساختمان هوشمند ساختمانی است که در بر دارنده محیطی پویا و مقرون به صرفه بوسیله یکپارچه کردن چهار عنصر اصلی یعنی سیستمها، ساختار، سرویس ها و مدیریت و رابطه میان آنها می باشد «یک ساختمان هوشمند این مزایا را از طریق سیستم های کنترلی هوشمند ارائه می نماید. این سیستمها عبارتند از: Heating, Ventilation and Air – Conditioning (HVAC )و ,Fire safety,Security,Energy/lighting management در ایران نیز در یکی دو سال اخیر بحث مدیریت و حفظ انرژی جای خود را در مسایل مصرف انرژی باز کرده است. این درحالی است که به عنوان مثال در ایران و در فصل تابستان در حدود 25 % مصرف برق توسط کولرهای آبی و گازی و خانگیمیباشد. و همچنین طبق آخرین آمار خانه های ایرانی به طور متوسط 5% تا 10% انرژی را به شکلهای گوناگون هدرمیدهند.با توجه به اهمیت مدیریت انرژی در ساختمان روشهای گوناگونی برای جلوگیری از اتلاف انرژی در این مقالهپیشنهاد شده است. که امروزه به عنوان اصل مهم در ساخت و سازها مدنظر قرار می گیرد.

تجدیدناپذیری منابع انرژی فسیلی، تقاضای روز افزون برای انرژی ،سرانه مصرف ایران 3 برابرمیانگینجهانی، سامانه هوشمندمدیریت انرژی ساختمان ، استفاده بهینه از انرژی ،گازهای گلخانه ای وگرمایش زمین، بحران انرژیکم آبی وزیست محیطی