فاطمه جوکار - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی گروه معماری بوشهر ایران
پرستو عشرتی - استادیار و عضو هیات علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز ایران
پویا دولابی - استادیار و عضو هیات علمی دانشکده معماری دانشگاه خلیج فارس بوشهر ایران

تعامل اجتماعی از پایه ای ترین نیازهای انسان به عنوان موجودی اجتماعی برشمرده می شود که به مانند سایر فعالیت های انسانی نیازمند فضای کالبدی مناسب است. فضاهای باز را می توان ظرف کالبدی این فعالیت های اجتماعی دانست که شاید برای نخستین بار در سرپناه های ساده ی انسانی و یا آتشی که بر گرد آن جمع می شده اند به صورت ناخودآگاه شکل یافته است. پس از آن با گسترش جوامع بشری و به تبع آن روابط اجتماعی، این فضاهای باز پیرامون و یا در مسیر معابد، بازارها، کوچه ها، میدان ها و . . . به صورت هدفمند و یا اتفاقی شکل می یافته است. پر بدیهی است که در زندگی معاصر نیاز به تعاملات اجتماعی دو چندان گردیده است و ضروت طراحی و ساماندهی فضاهایی برای رخداد این تعاملات بیش از پیش احساس می گردد. این مقاله با بررسی وجوه مختلف ضرورت تعاملات اجتماعی در رشد زندگی فردی و اجتماعی انسان معاصر و با طرح این فرضیه که طراحی فضاهای باز شهری می تواند زمینه ی مناسبی جهت افزایش تعاملات اجتماعی را فراهم آورد، روش تحقیق کیفی و راهبر تحلیل محتوا را برای رسیدن به هدف اصلی مقاله حاضر که تعیین نقش فضاهای باز شهری در افزایش تعاملات اجتماعی شهروندان است را پیش می برد. یافته های این مقاله نشان می دهد که به کارگیری الگوهای طراحی جهت ایجاد شرایط امن، جذاب و راحت برای حضور افراد در فضاهای باز شهری، تأثیر بسزایی در افزایش تعاملات اجتماعی شهروندان دارد. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که رابطه ی معناداری بین ارتقاء کیفیت فضاهای باز شهری و افزایش تعاملات اجتماعی شهروندان می باشد، در عین حال رابطه ی به دست آمده رابطه غیر خطی است که دلیل آن را می توان در وجود عوامل متعدد دخیل در تعامل اجتماعی و پیچیدگی روابط بین آن ها دانست.

کیفیت طراحی، فضاهای جمعی، تعاملات اجتماعی، فضاهای باز، شهر