ارزیابی تنوع مورفولوژیکی در برخی از جمعیت های گلپر (Heracleum L persicum) بر اساس صفات زایشی

گلپر گیاهی دارویی است که گونه Heracleum persicum L بومی ایران بوده و ریشه آن حاوی کومارین های مختلف است که تحت یک سری واکنش های شیمیایی تبدیل به گزانتوتوکسین ماده موثره ارزشمند در معالجه بیماری های پوستی می شود به منظور ارزیابی تنوع مورفولوژیکی آزمایشی روی 110 ژنوتیپ مربوط به 11 جمعیت از این گونه جهت به کار گیری در برنامه های اصلاحی آتی و اهداف دارویی صورت گرفت در این مطالعه 18 صفت کمی و کیفی زایشی بررسی شد نتایج نشان داد که تنوع قابل توجهی از لحاظ ااین صفات بین جمعیت ها وجود دارد نتایج همبستگی ساده وجود همبستگی های مثبت و منفی معنی داری (در سطوح 1 و 5 درصد) را بین برخی صفات مهم زایشی نشان داد از تجزیه عامل برای تعیین عامل های تفاوت گذار بین جمعیت های مورد مطالعه استفاده شد که 5 عامل اصلی با مقادیر ویژه بیشتر از 0/62 توانستند مجموعا 90 درصد کل واریانس را توجیه کنند طول خطوط جانب روی بذر، تعداد شعاع چتر اصلی ، وزن هزار دانه، طول انشعابات و شدت کرک تخمدان به ترتیب صفات شاخص در عامل های اول تا پنجم بودند . تجزیه کلاستر ، 11 جمعیت گلپر را در فاصله نزدیک 20 به 5 گروه مستقل تقسیم بندی کرد که جمعیت سیاه بیشه به تنهایی در یک گروه و جمعیت فشم نیز به تنهایی در گروه دیگر قرار گرفتند و بیشترین تفاوت را با سایر جمعیت ها نشان دادند به طوریکه جمعیت فشم دارای بیشترین تعداد شعاع چتر اصلی ، قطر چتر و وزن هزار دانه بود که ثفات اصلاحی بسیار مطلوبی برای این گونه به حساب می آیند طبق تجزیه کلاستر جمعیت های وربن و معلم کلایه از رویشگاه الموت نیز بیشترین تشابه را دارا بودند.

کلیدواژه ها:

ا Heracleum persicum ، گزانتوتوکسین ، تجزیه عامل ، تجزیه کلاستر