محدثه محبوبی - بخش میکروبیولوژی گروه علوم زیستی مرکز تحقیقات گیاهان دارویی جندی پور شرکت داروسازی باریج اسانس کاشان
نسترن کاظم پور - بخش میکروبیولوژی گروه علوم زیستی مرکز تحقیقات گیاهان دارویی جندی پور شرکت داروسازی باریج اسانس کاشان
فاطمه قاضیان بیدگلی - بخش فیتوشیمی گروه فیتوشیمی مرکز تحقیقات گیاهان دارویی جندی پور شرکت داروسازی باریج اسانس کاشان

از جوانه های میخک (Eugenia caryophyllata Thunb) یکی از اعضای خانواده میرتاسه به روش تقطیر با آب مقطر اسانس گیری گردید و بررسی ترکیب شیمیایی آن با روش GC و GC/MS ، ا 26 ترکیب مختلف را شناسایی کرد که 99/8% از کل ترکیب اسانس را تشکیل می دهد اوژنول (68/9%)، ترانس کاریوفیلین (12/6%) و اوژنول استات (12/4%) از ترکیبات اصلی اسانس میخک می باشند اثر ضد میکروبی اسانس در مقابل میکروارگانیسم های مختلف (باکتری، قارچ و مخمر) با دو روش انتشار در آگار (Disc diffusion) و رقت سازی در چاهک (micro broth dilution) تعیین گردد با افزایش غلظت اسانس (5 تا 20 میکرولیتر) قطر هاله عدم رشد به طریق وابسته به دوز افزایش یافت و این اثر با دیسک های آنتی بیوتیکی وانکومایسین (30μg) و آمفوتریسین B (100U) قابل مقایسه بود ولی اثر دیسک جنتامایسین (10μg) بر باکتری های گرم منفی از اسانس بیشتر است میزان حداقل غلظت مهاری رشد (MIC) و حداقل غلظت کشندگی رشد (MLC) به ترتیب در محدوده 4-0/25 و 8-0/25 میکرولیتر در میلی لیتر تعیین گردید آسپرژیلوس فلاووس و آسپرژیلوس نایجر نسبت به سایر میکروارگانیسم ها نسبت به اسانس حساس تر و انتروکوکوس فکالیس، سالمونلا تیفی موریوم و اشرشیا کلی نسبت به اسانس حساسیت کمتری دارد و اسانس در مقابل پسودوموناس آئرو جینوزا اثر بسیار ضعیفی دارد فعالیت آنتی اکسیدانی اسانس با روش به دام انداختن رادیکال های آزاد اکسیژن (DPPH) و سیستم بتا کاروتن /لینولئیک اسید تعیین گردید میزان IC50 ی اسانس میخک و BHT به ترتیب 0/026 و 0/02 تعیین گردید. نتایج حاصل از این دو سیستم نشان داد که اسانس دارای اثرات آنتی اکسیدانی بسیار بالایی می باشد بنابراین این اسانس می تواند یک انتخاب صحیح جهت مطالعات ضد میکروبی و آنتی اکسیدانی در بالین باشد.

اسانس، میخک، ضد میکروبی، انتی اکسیدانی، اوژنول